شفقنا زندگی- رییس انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران، با بیان اینکه قانونی برای ثبت کودک آزاری در ایران وجود ندارد گفت: به دلیل نبود یک سیستم دقیق ثبت اطلاعات در بیمارستان ها، مراکز نگهداری کودکان و غیره تا کنون آماری رسمی از میزان کودک آزاری در کشور ثبت نشده و برخی برنامه هایی هم که در زمینه حقوق کودک در جامعه تدوین شده است به دلیل ضعف قوانین، عدم بودجه، مشکلات فرهنگی، نبود کادر علمی قوی و برخی مشکلات دیگر تا کنون ناکارآمد باقی ماند است.
دکتر مهدی تهرانی دوست، رییس بیمارستان روزبه در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی تعریفی از پدیده کودک آزاری ارائه داد و افزود: در واقع زمانی که حقوق طبیعی کودکان خدشه دار یا نادیده گرفته شود سلامت جسمی و روانی آنها نیز مورد تهدید قرار می گیرد که به این پدیده کودک آزاری می گویند و متاسفانه بحث خشونت علیه کودکان و عدم رعایت حقوق آنها، معضلی است که در تمامی کشورها بخصوص کشورهای توسعه نیافته مشاهده می شود.
وی در ادامه، مقوله کودک آزاری ها را در چهار نوع فیزیکی، عاطفی، روحی و جنسی تقسیم بندی کرد و گفت: کودک آزاری جسمی معمولا بصورت تنبیه بدنی و آسیب زدن به جسم کودک صورت می گیرد بطوریکه گاهی مواقع این آسیب ها به حدی جدی است که ممکن است منجر به مرگ یا حتی نقص عضو در آنها شود، و البته در کنار کودک آزاری های جسمی کودک آزاری های عاطفی هم داریم که از نظر روانی و رفتاری کودک مورد آزار و اذیت قرار می گیرد و نیازهای روانی آنها مورد توجه قرار نمی گیرد.
خشونت های روحی و جنسی در دختران و خشونت های فیزیکی در پسران شایع تر است
دکتر تهرانی دوست همچنین خشونت های جسمی و روانی را بیشترین نوع کودک آزاری در ایران دانست و تصریح کرد: آزار های جسمی و فیزیکی بین بچه های پسر و خشونت های جنسی وعاطفی بیشتر بین دختران شایع تر است، اما نکته قابل توجه این است که متاسفانه بسیاری از مواقع کودک آزاری های عاطفی و روحی در جامعه ما مورد توجه قرار نمی گیرند به همین دلیل در آمارها خیلی از این نوع خشونت یاد نمی شود، حتی خشونت های جنسی و فیزیکی هم در حد موارد شدید ثبت و در آمارها عنوان می شود.
سالیانه ۴۰ میلیون موارد کودک آزاری در آمریکا گزارش می شود
رییس انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران، با بیان اینکه هیچ آمار رسمی و غیر رسمی معتبر برای ثبت میزان کودک آزاری در ایران وجود ندارد خاطر نشان کرد: متاسفانه تا کنون آمارهای رسمی و غیر رسمی از موارد کودک آزاری در کشور ثبت نشده و تنها موارد پراکنده ای از آمارها است که بیشتر عوامل مرتبط با کودک آزاری یا همان آزار دهنده ها را مشخص می کند در حالی که ثبت آمار از این نوع پدیده در کشورهای دیگر بسیار جدی و با اهمیت تلقی می شود بطوریکه در کشوری مثل آمریکا تا حدود ۴۰ میلیون موارد کودک آزاری در سال اتفاق می افتد.
ضرورت راه اندازی یک سیستم ثبت دقیق اطلاعات در بیمارستان ها و مراکز درمانی
وی همچنین عدم وجود یک سیستم ثبت ا طلاعات دقیق را یکی از مهم ترین عوامل نبود آمارهای دقیق ازکودک آزاری در جامعه دانست و اظهار کرد: به دلیل اینکه سیستم دقیق ثبت اطلاعات در بیمارستان ها، مراکز نگهداری کودکان و غیره وجود ندارد در نتیجه نمی شود آماری دقیق از این مشکل در جامعه بدست آورد و آمارهایی هم که از برخی بیمارستان ها اعلام می شود را نیز به دلیل اینکه تنها موارد شدیدی از کودک آزاری آن هم از نوع جسمی و فیزیکی به این مراکز مراجعه می کنند، را نمی توان به کل کشور تعمیم داد و لازم است این سیستم های ثبت اطلاعات در بیمارستان ها راه اندازی شود.
قانونی برای ثبت کودک آزاری در ایران وجود ندارد
به گفته این فوق تخصص روانپزشک کودک و نوجوان؛ البته باید اشاره کرد تا به امروز نیز قانون و برنامه ای برای ثبت کودک آزاری در ایران وجود نداشته، البته خیلی کارها در این قسمت انجام شده ولی متاسفانه به دلایل مختلفی از جمله ضعف قوانین و عدم اجرای آن، عدم وجود سیستم ثبت دقیق اطلاعات، عدم وجود کادر علمی کارآزموده در کشور، عوامل فرهنگی، مشکلات هزینه و بودجه ای و غیره باعث شده برنامه های تدوین شده معلق و چنین سیستمی نیز در سطح جامعه راه اندازی نشود و البته نظام سلامت باید این موضوع را بطور جدی پیگیری و از دید سلامت یک سیستمی برای ثبت اطلاعات داشته باشد.
کودکان بیش فعال، بیشترین قربانیان خشونت در خانواده ها
دکتر تهرانی دوست عوامل مرتبط به خود کودک، محیط و مشکلات آزار دهنده را سه عامل اصلی در بروز پدیده کودک آزاری برشمرد و افزود: در واقع عوامل و مشکلاتی در رفتار و روان کودک است که می تواند منشا کودک آزاری و خشونت علیه آنها قرار بگیرد، مثلا بیش فعالی به عنوان یک مشکل روانی و رفتاری خاص می تواند زمینه های کودک آزاری در آنها را تشدید کند، کودکانی که در اصطلاح مردم به عنوان کودکان خیلی شیطون تلقی می شوند این افراد که از نظر شخصیتی ممکن است کودکان بیش فعالی باشند بنابراین اطرافیان چون نمی توانند آنها را کنترل کنند دست به تنبیه های جسمی و خشونت های عاطفی علیه آنها می زنند.
کودکانی که از نظر تحصیلی ضعیف هستند بیشتر مورد خشونت قرار می گیرند
بنابراظهارات این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ البته عقب ماندگی ذهنی، مشکلات روانی و هیجانی نظیر انواع اضطراب ها و استرس های شدید در کودکان نیز از دیگر موارد است که میزان کودک آزاری علیه آنها را افزایش می دهد یا حتی معلولیت های جسمی و درس نخواندن هم می تواند یک عامل خشونت علیه کودکان باشد بطوریکه مطالعات نشان داده است کودکانی که از نظر تحصیلی ضعیف تر هستند بیشتر مورد خشونت اطرافیان قرار می گیرند.
بیشترین کودک آزاری ها از سوی اطرافیان نزیک آنها اتفاق می افتد
رییس بیمارستان روزبه به مهم ترین عامل اقدام به آزار و خشونت علیه کودکان از سوی اطرافیان اشاره کرد و گفت: اطرافیان درجه یک یعنی خانواده ها، مراقبین کودکان در سازمان های تحت حمایت و بستگان، از جمله کسانی هستند که بیشترین آزار و خشونت را علیه آنها اعمال می کنند، اما بطور کلی اختلالات و مشکلات روانشناسی نظیر افسردگی، اضطراب، استرس، اعتیاد، فقر، مشکلات رفتاری، اختلالات شخصیتی، نا آگاهی با شیوه های تربیت و فرزندپروری، پرخاشگری، اختلافات زناشویی، طلاق، مشکلات اجتماعی و فرهنگی از مهم ترین عواملی است که بر اثر آن، فرد آزار دهنده دست به خشونت یا پرخاشگری علیه کودکان می زند. در واقع والدینی که به اختلالات شدید روانپزشکی مبتلا هستند مسلما نمی توانند رفتارهای کودکان را کنترل کنند در نتیجه علیه آنها رفتارهای خشونت آمیز انجام می دهند.
برخی والدین با شیوه های فرزندپروری صحیح آشنایی ندارند
دکتر تهرانی دوست همچنین یاد آور شد: البته یکی از مهم ترین دلایل کودک آزاری در ایران این است که پدر و مادرها با شیوه های صحیح فرزندپروری و تربیت کودک آشنایی ندارند و آگاه نیستندکه چگونه رفتارهای بد آنها را کنترل و رفتارهای خوب را با شیوه های تشویقی و ترغیبی تقویت کنند، چون والدین با این شیوه ها آشنایی خوبی ندارند ممکن است با رفتارهای خشونت آمیز و تنبیه رفتار فرزندان خود را کنترل کنند و مطالعات نشان داده است خانواده هایی که از نظر سطح اجتماعی، اقتصادی و تحصیلات پایین تر هستند آگاهی کمتری در زمینه شیوه های فرزندپروری دارند.
کودک آزاری در حاشیه شهرها بیشتر دیده می شود
این روانپزشک با بیان اینکه عوامل محیطی می تواند زمینه های کودک آزاری را افزایش دهد اظهار کرد: در واقع کودکان و خانواده هایی که در اقلیت هستند مثلا خانواده هایی که به منطقه ای خارج از محل تولد خود مهاجرت کرده اند یا حتی بچه هایی که مدرسه خود را تغییر داده اند، به دلیل تفاوت های فرهنگی، نژادی، قومی بیشتر از سوی اطرافیان مورد آزار و اذیت قرار می گیرند و این خشونت ها در محیط هایی که از نظر اجتماعی و اقتصادی در سطح پایین تری هستند مثل حاشیه شهرها نیز بیشتر و شدیدتر دیده می شود.
باید به پدیده کودک آزاری در ایران توجه جدی شود
دکتر تهرانی دوست با تاکید بر اینکه باید به پدیده کودک آزاری در ایران توجه جدی شود گفت: اگر چه پدیده کودک آزاری در سایر کشورهای جهان نیز کم نیست اما این معضل در جامعه ما باید بصورت جدی مورد توجه قرار بگیرد و همین که تا کنون آمار رسمی از این معضل در کشور وجود ندارد، بیانگر این مسئله است که به این پدیده اهمیت چندانی داده نمی شود و لازم است یک سیستم دقیق ثبت اطلاعات راه اندازی شود تا بطور دقیق میزان این پدیده شناسایی، مداخله و پیشگیری شود و همچنین افرادی هم که دست به چنین رفتارهایی می زنند تحت پوشش حمایت های جدی روانی و اجتماعی قرار داد.
وی درپایان به مهم ترین پیامدها و عوارض روانی کودک آزاری و خشونت علیه آنان در زندگی اشاره کرد و یادآور شد: بخشی از عوارض کودک آزاری جسمی است که به دنبال آن ممکن است ضایعه ی جسمی تا پایان عمر در بچه ها ماندگار شود در عین حال یک سری عوارض روانی نظیر تغییرات هیجانی و رفتاری، افسردگی، پرخاشگری، سوء مصرف مواد، اختلالات خلقی، اضطراب، خود آزاری و خودکشی را می توان در قربانیان خشونت و آزار مشاهده نمود که البته ترک تحصیل، مشکلات شغلی، عدم رشد مناسب روحی و جسمی در سن رشد و اختلالات شخصیتی از دیگر پیامدهای خشونت علیه کودکان است بطوریکه برخی از این مشکلات غیر قابل درمان و تا پایان عمر در آنها پایدار می ماند.
انتهای پیام