معاون تغذیه ای دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، با تاکید بر اینکه بیش از ۵۰ درصد جمعیت ایران چاق هستند گفت: بین بیماری های قلبی و نوع تغذیه رابطه مستقیم وجود دارد یکی از دلایل بالا رفتن آمار سکته های قلبی در جامعه ما پیروی از الگوی غذایی ناسالم و افزایش میزان چاقی است بنابراین اگر برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن استراتژی ها و برنامه ریزی های مشخصی صورت نگیرد هزینه های بسیار جبران ناپذیری به سلامت جامعه وارد می شود.
دکتر کوروش جعفریان در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، با بیان اینکه بالای ۵۰ درصد از جمعیت ایران دچار چاقی و اضافه وزن هستند اظهار کرد: متاسفانه شیوع بیماریهای غیرواگیر بخصوص سکته های قلبی و مرگ و میرهای ناشی از آن در جامعه ما به اصلی ترین عامل مرگ شهروندان تبدیل شده است اگر چه ریز فاکتورهایی متعددی نظیر ژنتیک و عوامل محیطی دیگر در بروز آن دخالت دارد اما نقش تغذیه وچاقی ناشی از الگوی نامناسب غذایی یکی از مهم ترین فاکتورهای دخیل در بروز سکته های قلبی در جامعه ما است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه ریسک ابتلا به سکته های قلبی در افراد چاق ۵۰ برابر بیشتر است تصریح کرد: آمارهای تهیه شده در بین بیماران و بیماریهای مختلف نمایانگر این واقعیت است که درصد ابتلا افراد چاق به اکثر بیمار یهای واگیر و حتی غیر واگیر بالاترین رقم را تشکیل می دهد به همین دلیل از آن به عنوان مادر تمامی بیماریها یاد می کنند و افرادی که چاق هستند ۵۰ برابر بیشتر از دیگران در معرض سکته های قلبی قرار دارند.
به گفته دکتر جعفریان، چاقی به چند دلیل موجب سکته های قلبی می شود اول اینکه بافت چربی بصورت بار اضافی برای قلب عمل می کند. این کار اضافه، قلب را زودتر از حد معمول فرسوده می کند. دوم اینکه بافت چربی در داخل شکم و دور قلب اجازه باز شدن به ریه ها و قلب را نمی دهد و بدن در حالت کم تنفسی دائمی و کم اکسیژنی بسر می برد. وضعیت زمانی وخیمتر می شود که چاقی در ناحیه گردنی با فشار به راه های هوایی منجر به خرخر شود که می تواند در طول شب به توقف متناوب تنفس منجر شود در این افراد شانس سکته قلبی چند برابر می شود. سومین مشکل بالا بودن چربی خون در افراد چاق است که منجر به رسوب آن در دیواره رگها شده و ریسک سکته قلبی و مغزی را می افزاید. در نهایت چاقی منجر به بالا رفتن قند خون در آنها می شود و بالا بودن قند خون از عوامل صدمه به رگهای کوچک است و باعث سکته و از کار افتادگی اعضای مختلف می شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین تغذیه اشتباه گرایش به غذا های پر چرب، پر نمک و فاقد فیبر های غذایی را از دلایل عمده چاقی و بروز بیماری های قلبی برشمرد و گفت: لازم است برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن استراتژی ها و برنامه ریزی های مشخصی در جامعه صورت بگیرد همچنان که در کشور آمریکا با اعمال این استراتژی آمار مرگ و میرهای ناشی از سکته های قلبی بسیار کاهش یافت. یکی از استراتژها این بود که توانستند با کاهش یک درصد کلسترول خون ۲ تا ۳ درصد بیماری های قلبی را کاهش دهند.
وی با اشاره به اینکه اگر مصرف روغن های جامد در جامعه حذف شود ۳ درصد از بیماری های قلبی و عروق کاسته خواهد شد اظهار کرد: متاسفانه هنوز بسیاری از خانواده ها از روغن های جامد استفاده می کنند ضمن اینکه در تهیه بیسکویت ها، کیک ها، انواع شیرینی ها و حتی بسیاری از مراکز تهیه غذا به دلیل ارزان بودن، به صرفه بودن و مدت زمان بیشتر نگهداری از روغن های جامد استفاده می کنند بنابراین این روغن ها به دلیل اینکه کلسترول خون را افزایش می دهند در بروز سکته های قلبی و مغزی بسیار موثر است. بنابراین استفاده از این روغن ها در کنار روغن های حیوانی( روغن دمبه و کرمانشاهی) به هیچ عنوان توصیه نمی شود بهترین گزینه همان روغن های گیاهی بدون پالم هستند و اگر سیاستگذاران متعهد به تامین سلامت جامعه باشند باید در این زمینه بطور جدی سرمایه گذاری کند.
این فوق تخصص تغذیه تصریح کرد: مصرف گوشت قرمز، دل، قلوه، جگر و مغزهای حیوانی منبع غنی از کلسترول است با توجه به اینکه بدن انسان مقداری از کلسترول مورد نیاز خود را می سازد باید در مصرف این مواد نیز احتیاط بیشتر اتخاذ کرد در غیر اینصورت موجب ابتلا فرد به بیماری های قلبی می شود.
دکتر جعفریان مصرف فیبرها را نیز از دیگر راهکارهای تغذیه ای مقابله با بیماریهای قلبی عنوان کرد و افزود: غلات سبوس دار، برنج سبوس دار، انواع حبوبات، خشکبار، سبزیجات و میوه از بهترین راهکار برای کاهش وزن و کاهش کلسترول خون است افرادی که در برنامه غذایی به مصرف این مواد اهمیت می دهند احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی در آنها پایین می آید متاسفانه باید گفت سرانه مصرف فیبرها در جامعه ما به دلیل بی سوادی تغذیه ای بسیار پایین است.
معاون دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، در پایان یادآور شد: تحرک فیزیکی و ورزش در کاهش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی بسیار نقش موثر دارند توصیه می شود افراد روزی ۴۵ دقیقه پیاده روی ساده را فراموش نکنند. البته پیاده روی و هرگونه فعالیت بدنی باید به گونه ای باشد که فرد هنگام راه رفتن بتواند اکسیژن مورد نیاز بدن را دریافت و بریده بریده حرف نزد..
وی در پایان به نقش موثر مادران در تامین سلامت غذایی خانواده اشاره کرد و گفت:ماردران در ابعاد مختلفی در سلامتی حال و نسلی که به وجود می آورند تاثیر گذار هستند. نقش مادران آگاه در تامین و تعمیم سلامتی به قدری ارزنده است که در بررسی های متعددی نشان داده شده . با مادران نا آگاه بدون اینکه هیچ تغییری در بعد اقتصادی خانواده ها به عمل آورده شود از وسعت و شدت مسائل بهداشتی و تغذیه ای ۵۰ درصد کاسته می شود . بنا براین سرمایه گذاری در این راستا و افزایش دانش و اطلاعات تغذیه ای آنها نه تنها به حفظ سلامتی خودشان بلکه برای تمام اعضای خانواده بسیار با ارزش است..