شفقنا زندگی- یک کارشناس ارشد گردشگری به اهمیت مسافرت در اسلام اشاره کرد و گفت: خداوند در قرآن کریم پنج بار دستور به سیر و سفر در روی زمین نموده است. می فرماید: ” قُلْ سیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللهُ یُنْشِئُ النَّشْأَهَ الْآخِرَهَ إِنَّ اللهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ”. بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند جهان آخرت را ایجاد مىکند؛ یقیناً خدا بر هر چیز توانا است. بنابراین مسافرت علاوه بر تامین سلامت جسم و روح انسان، موجب تقویت ایمان و تعالی روحی آنها خواهد شد.
حمید عربی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، به اهمیت مسافرت از دیدگاه اسلام اشاره کرد و افزود: سیر و سیاحت با انگیزه صحیح و عقلایی، در قرآن کریم مورد تأیید و تشویق قرار گرفته است و از مؤمنان خواسته شده که با مسافرت به گوشه و کنار جهان، در سرنوشت ملت های گذشته بیاندیشند و عبرت بگیرند بطوریکه خداوند در سوره روم می فرمایند: ” او لم یسیروا فی الارض فینظروا کیف کان عاقبه الذین من قبلهم” آیا در زمین سیر نمی کنند تا بنگرند که عاقبت پیشینیان چگونه بوده است؟ امام صادق (ع) نیز در همین زمینه فرموند: در حکمت آل داود آمده است: انسان عاقل را سزد که جز با سه هدف مسافرت نرود، اول توشه ای برای فردای قیامت برگیرد دوم مخارج زندگی را تأمین و ترمیم کند و در نهایت از راه حلال لذت ببرد.
تامین سلامتی جسم و روح با مسافرت
وی در ادامه رفع خستگی و تامین سلامتی را از هدف های مسافرت در اسلام دانست و گفت: گاهی هدف از مسافرت، رفع خستگی و افسردگی است. انسان های خسته از رنج کار و تلاش، با سفر به مناطق مختلف و استفاده از مناظر زیبای طبیعت، خستگی را از تن به در کرده، برای کار و کوشش بیشتر، آمادگی پیدا می کنند. پیامبر (ص) فرمود: “مسافرت کنید تا سالم شوید”.
مسافرت با انگیزه جهاد یا حج
این کارشناس ارشد گردشگری یادآور شد: در اسلام گاهی سفر با انگیزه ستیز با دشمن و یا حضور یافتن در دیار دوست شکل می گیرد که سفر به قصد جهاد و حج، پاداش بهشت برین دارد. حضرت علی (ع) در این زمینه فرموده است: برای مجاهدان راه خدا (که به خاطر دفاع از حیثیت و شرف خویش پا به میدان جهاد می نهند، و برای آن کس که برای انجام حج از خانه بیرون می رود و در بین راه مرگ گریبانش را می گیرد بهشت را ضمانت می کنم) بنابراین در دین اسلام با انگیزه های مختلف بسیار مورد تاکید و سفارش قرار گرفته است.
ضرورت نوشتن وصیت توسط مسافران قبل از سفر از دیدگاه اسلام
عربی در ادامه به خطرات مسافرت از گذشته تا به امروز اشاره کرد و افزود: مسافرت همیشه با خطر همراه بوده و هست. در گذشته وجود راه های طولانی و ناهموار، دزدان مسلح، نبودن امکانات غذایی و بهداشتی، ناامن بودن راه ها و امثال آن، موجب می شد تا تعدادی از مسافران جان خود را از دست بدهند.اما در عصر کنونی نیز که امکانات فراوانی برای مسافران فراهم شده باز خطراتی جان انسان ها را تهدید می کند. مسافران در زمین و آسمان امنیت لازم را ندارند. گاهی هواپیمای مسافربری سقوط می کند و تعدادی کشته می شوند و گاهی دو اتومبیل با هم برخورد می کند و جان سرنشینان بی گناهش را می گیرد بنابراین هیچ کس نمی تواند در مسافرت آینده را پیش بینی کند و به بازگشت خویش مطمئن شود از این جهت اسلام نوشتن وصیت را برای مسافران امری ضروری می داند. امام صادق (ع)در همین رابطه می فرمایند: ” کسی که بر مرکبی سوار می شود لازم است وصیت کند”.
اهمیت انتخاب زمان مناسب
این کارشناس گردشگری زمان انتخاب مسافرت از دیدگاه اسلام با اهمیت دانست و گفت: شنبه از بهترین روزها برای آغاز سفر است. امام صادق در همین رابطه می فرمایند: ” نماز، روز جمعه و پراکنده شدن روز شنبه سزاوار است” و امام محمد باقر(ع) نیز فرمود: پیامبر(ص) روز پنجشنبه را برای مسافرت انتخاب می فرمود. آن حضرت همچنین در جای دیگری می فرماید: روز پنجشنبه را خدا، فرشتگان و رسول خدا (ص) دوست دارند کراهت سفر در روز جمعه، برای این ست که مردم در نماز جمعه شرکت کنند و حضور خود در صحنه را به نمایش بگذارند.
بی خبر به مسافرت نرفتن
وی تاکید کرد: اسلام سفارش کرده به هیچ عنوان بی خبر مسافرت نکنند، امام صادق (ع) به نقل از پیامبر (ص) فرموده اند: مسلمانی که قصد مسافرت دارد باید برادران دینی خود را از قصد خویش آگاه سازد و متقابلاً این حق را ایجاد می کند که موقع بازگشت برادران ایمانی به دیدار او بیایند.
بدرقه مسافر
عربی بدرقه مسافر را از مستحبات مسافرت در اسلام دانست و گفت: مستحب است مسافر را دوستان و بستگانش بدرقه کنند. همچنین مستحب است برای مسافر دعا کنند. پیامبر(ص) هرگاه مؤمنان را بدرقه می کردند، با آنان خداحافظی می کرد و می فرمود: خداوند بر تقوای شما بیفزاید و به سوی هر خیری شما را راهنمایی کند، و حاجات شما را برآورد، و دین و دنیای شما را سالم بدارد و شما را صحیح و سالم بازگرداند.
انتخاب همراه
به گفته این کارشناس ارشد گردشگری، لذت سفر زمانی بیشتر خواهد شد که انسان، رفیق و همنشین صمیمی برای خود انتخاب کند، تا سختی های سفر بر او راحت شود. پیامبر(ص) به مسافران توصیه می فرمایند: ” الرفیق ثم السفر” ابتدا رفیق راه را انتخاب کنید آنگاه مسافرت بنمایید. حضرت علی (ع) نیز فرمود: “به تنهایی سفر مکن، که همانا شیطان با شخص تنهاست، و او از دو نفر دورتر است و فاصله دارد. البته در انتخاب رفیق سفر، لازم است دقت شود همراهانی هم شأن و هم طراز را کرد تا مسافرت خوشایند باشد.
دعا
وی یادآور شد: پیمودن راه های زمین و آسمان، همراه با فراز و نشیب و سختی های بسیار است. اتومبیل به مناطق کوهستانی که می رسد، جاده های پر پیچ و خم کوهستانی را طی کرده بالا می رود و پس از رسیدن به قله، سرازیر می شود. هواپیما نیز از فرودگاه بلند می شود و اوج می گیرد تا مجدد زمین نیشیند با سختی هایی مواجه می شود. مسافر در تمامی این مراحل سزاوار است یاد خدا را در دل داشته باشد.
حفظ پول و اثاثیه
وی ادامه داد: مسافر باید حافظ و نگاهبان پول و اثاثیه خود باشد تا در طول سفر دچار مشکل نشود. امام صادق(ع) در همین رابطه می فرمایند: از توانمندی مسافر این است که بتواند پول (و وسایل) خود را حفظ کند.
جوانمردی در سفر
عربی در پایان خاطر نشان کرد: از نظر اسلام مستحب است مسافران در سفر، جوانمردی از خود نشان دهند. رسول خدا (ص) تلاوت قرآن، حضور دائم در مساجد، همراهی با برادران در حل مشکلات و نیازهای آنان، راز داری، داشتن خلق و خوی خوش و بخشش را علائم جوانمردی در سفر می دانند.