شفقنا زندگی- فاطمه طاهری- بانوان بدسرپرست در حالی سایه شوهر را بر سر خود احساس می کنند که شاید همین موضوع عاملی است که اجازه نداده است آن طوری که باید و شاید قوانین حمایتی از آن ها تصویب شود، اتفاقی که سختی های زندگی را برای آن ها بیشتر می کند و کورسوی امید آن ها را کمتر. این در حالی است که بانوان بد سرپرست مشمول آن دسته از بانوان جامعه میشوند که دارای مردانی معتاد، بیکار، ناسازگار و بیمار، خلافکار، ازکارافتاده و یا دربند هستند و به دلیل عدم حضور مؤثر یا نبود همسر یا سرپرست خانواده اداره زندگی و خانواده را عهدهدار گردیدهاند.
به گزارش خبرنگار شفقنا زندگی، برخلاف عرف باوجود اینکه همسران آنها باید بار زندگی را بر دوش بکشند اما حالا به دلایل مختلف سربار خانواده شده است و این زنان هستند که جور مخارج خانه را می کشند. حال این که زنان و مردان در جامعه دارای حق و حقوقی هستند که هر کدام باید به حق و حقوق خود رسیده و برای تحکیم خانواده خود تلاش کنند چرا که مهمترین قشر و مجموعه در جامعه کنونی خانواده است که باید برای استحکام آن هر اقدامی صورت گیرد که البته زنان سرپرست خانوار باید بار شوهرانشان را نیز بر دوش بکشند.
در واقع باید گفت این زنان دچار مشکلات بسیاری هستند که از مهمترین آن نبود پشتوانه مالی است چرا که مردان این زنان بدسرپرست حتی یارانهای که از سوی دولت به آنها داده میشود را به زنان و اعضای خانواده نداده و به مخارج خانه اهمیت نداده و برای خود زندگی می کنند که باید دولت آینده رویکرد جدی در خصوص رفع مشکلات زنان بدسرپرست داشته و این موضوع و بررسی مشکلات آنها در دستور کار قرار دهد.
متوسط سنی زنان سرپرست خانوار حدود ۵۷ سال است
بختیار خلج، مشاور امور بانوان در سازمان بهزیستی کشور در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی گفت: سازمان بهزیستی به عنوان یک سازمان تخصصی اجتماعی و حمایتی در سطوح مختلف پیشگیری تا مداخله و درمان به گروه های مختلفی از زنان همچون زنان و دختران در معرض آسیب، بد سرپرست، بی سرپرست و یا فاقد سرپرست موثر، دچار معلولیت، معتاد ، سالمند و غیره خدمات تخصصی و در صورت لزوم حمایتی، مراقبتی و توانمند سازی ارائه می نماید.
وی در پاسخ به این سوال که آیا روند افزایشی را در زنان سرپرست خانوار شاهد هستیم یا خیر؟ اظهار داشت: طبق سرشماری سال ۹۰ از ۲۱ میلیون خانوار کشور حدود ۱۲ درصد یعنی ۲.۵ میلیون خانوار زن سرپرست هستند که عمدتا ۷۱.۴ درصد زنان بیوه و مابقی متاهل، مطلقه و ازدواج نکرده بوده اند که مجموع این زنان جزء سرپرستان خانوار به حساب می آیند که نسبت به امار سال ۱۳۸۵ رشد آمار را داشته ایم چرا که در این سال آمار ۹.۵ درصد را از زنان سرپرست خانوار داشته ایم که افزایش محسوسی را نشان می دهد.
بختیار خلج ادامه داد: متوسط سنی زنان سرپرست خانوار حدود ۵۷ سال است و موضوع سن و این میانگین سنی ، اهمیت رسیدگی و تمرکز بیشتر به موضوع را دو چندان می نماید چرا که این افراد به دلیل واقع شدن درسن یائسگی خواه ناخواه با مشکلات خاص این دوران دست و پنجه نرم میکنند و در شرایط عادی نیازمند آرامش روحی روانی و اقتصادی هستند چه رسد به شرایط غیر عادی، بار فکری و جسمی چند برابر و مشکلات عدیده ، سرپرست خانوار شدن در این سن آن هم به طور ناگهان و به اجبار مشکلات جدیدی را بر آنان تحمیل می نماید لذا آسیب های جسمس، روحی و… دو چندان می شود و از آن جا که کم تر با نگاه پیشگیرانه ، زمینه سازی برای توانمندسازی زنان به ویژه زنان خانه دار در ایام حیات همسرانشان و آماده نمودن ایشان برای حل مسئله و مدیریت بحران خانه و فرزندان در ایام عدم حضور همسر (سرپرست خانواده) شده است این زنان دچار شوک های روحی هم می شوند. بحث های خانوادگی ، اجتماعی مدیریت اقتصادی خانواده مشکلات را در سلامت جسمی و روحی زنان ایجاد خواهد کرد و این مجموعه عوامل این دوره از زندگی را برای زنان سرپرست خانوار سخت می کند.
اهمیت این موضوع وقتی بیشتر قابل توجه است که ما جمعیت ۱۹ میلیون نفری زنان خانه دار را مد نظر داشته باشیم که کمتر برای پذیرش مسولیتهای اقتصادی و اجتماعی مضاعف در خانواده و آنهم خدایی ناکرده در نبود همسر آماده و توانمند شده اند. البته به عنوان یک راهکار ازدواج مجدد ایشان هم قابل تامل و فرهنگ سازی و بررسی ها و برنامه ریزی های بیشتر است.
وی افزود: سازمان بهزیستی ضمن ارائه خدمات گسترده در بخش سرپرست خانوار به حدود ۲۰۰ هزار نفر خدمت ارائه می نماید و از آنجا که سازمان بهزیستی سازمانی تخصصی است بنابراین در ارائه خدمات در راستای توانمندسازی، به شکل تخصصی به این بانوان کمک خواهد کرد و ابعاد حمایتی را در جامعه هدف خود نظر می گیرد. بنابراین این سازمان در بحث پیشگیری آسیب ها یکی از گروه های مورد نظر خود را زنان سرپرست خانوار می داند و تلاش میکند تا خدمات به سمت ترمیم وضعیت این زنان را پیش رود.
این فعال حوزه زنان و خانواده ادامه داد: در سازمان بهزیستی برای رسیدن به اهداف خود که زنان سرپرست خانوار، دختران و زنان خود سرپرست و خانواده های نیازمند است برنامه هایی را مانند حمایت های غیرمستمر مالی از خانوادههای نیازمند(مانند جهیزیه، تحصیل و …)؛ حمایت های مالی مستمر که ماهیانه کمک های مالی را برای گذران زندگیتامین کند؛ از طرف دیگر برای اینکه این افراد به شرایط اقتصادی با ثبات تری دست پیدا کنند و توانمند شوند پکیجی از آماده سازی شغلی و مهارت های کسب و کار، زندگی و اجتماعی بسته به درجه توانمندی فرد ارائه می شود که بنابر آن کارهایی مانند ادامه تحصیل، حمایت از گروه های کارفرما، پرداخت وام به لحاظ اقتصادی و اجتماعی توانمند را انجام می دهد.
بختیار خلج اظهار کرد: توانمند سازی اجتماع محور که با مشارکت محلات، مردم و نمایندگان مردم به اجرا درمی آید؛ کلینیک های مددکاری که با همکاری ارگان های مختلف یک سری از توانمند سازی ها را به افراد تحت پوشش خود ارائه می کند از دیگر خدمات سازمان به این گروه از افراد است. از طرف دیگر در بحث مسکن اولویتی را برای زنان سرپرست خانوار قایل شده ایم و تعدادی از این زنان را درخرید مسکن و یا پرداخت در ودیعه مسکن یاری کرده ایم.
وی افزود: بیمه اجتماعی برای زنان و دختران عشایر و سایر خدمات، کمک های تحصیلی برای فرزندان و شهریه دانشجویی کمک هایی است که این سازمان در نظر گرفته است. سازمان بهزیستی برای مددجویان فاقد مهارت هم طی مراحلی میزان توانمندی آنها را شناسایی کرده و به آنها کمک می شود تا مهارت هایی را برای ایجاد شغل و کسب درآمد بیاموزند که یکی از این کمک ها گذراندن مراحل فنی در مراکز فنی و حرفه ای است تا نهایتا شغل پایدار دست یابند.
در حالی انتظارها از دولت بالاست که دولتی هم تاکنون تنها به دادن وعده های مختلف در این زمینه اکتفا کرده اند به طوری که در سال های اخیر تنها این وعده های دولتی ها بوده است.
باید به مشکلات زنان بدسرپرست رسیدگی شود
فاطمه ریحانی، استاد دانشگاه با بیان اینکه باید به مشکلات زنان بدسرپرست رسیدگی شود، در خصوص حمایت های دولت می گوید: برای حل مشکلات زنان بدسرپرست قوانین وضع شده است و اینکه آیا اجرایی شده یا خیر بر میگردد به این امر که در جامعه چه وضعیتی حاکم است که هم اکنون زنان بدسرپرست زیاد بوده و به طور حتم قوانین اجرایی نشده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باید دید که عملی نشدن قوانین به چه دلیل است، ادامه می دهد: از دیگر مواردی که باید تحت عنوان مشکل این قشر در نظر گرفت موضوع اقتصاد و مشکلات معیشیتی آنهاست چرا که ممکن است امنیت اجتماعی این افراد به خطر بیفتد، علاوه بر این باید قوانینی درست و جامع برای حمایت این زنان وجود داشته باشد و چون این افراد سرپرستی درستی ندارند باید مورد حمایت بیشتری قرار گرفته و بدانند که نهاد و دستگاهی از آنها پشتیبانی میکند.
البته انتقاد به عملکرد دولت به همین جا ختم نمی شود، شهلا میرگلوبیات یکی از نمایندگان زن در مجلس با اشاره به عدم تلاش معاونت زنان ریاستجمهوری برای اجرایی شدن ماده ۲۳۰ و ۲۲۷ قانون پنجم مبنی بر تهیه منشور حقوق زنان و امنیت زنان و کودکان، می گوید: با آنکه بیش از دو سال از فعالیت این معاونت میگذرد این مباحث هنوز عملیاتی نشده است.
وی با بیان اینکه برداشت ما در ارتباط با عملکرد این معاونت مبتنی بر خروجی آن است، ادامه می دهد: تا چه زمانی میخواهید در حد نوشتن تفاهمنامه یا برگزاری همایش و سمینار فعالیت کنیم و بعد آن را کتاب کنیم و به عنوان عملکرد ارائه دهیم. چه خروجی از این معاونت در این ارتباط داشتهایم؟ در حال حاضر هنوز زنان بدسرپرست نمیتوانند به صورت مستقیم از یارانه خود استفاده کنند. خروجی معاونت زنان برای ما مهم است ولی ما متأسفانه آنچه که می بینیم متناسب با آنچه که گفته شده نیست.
در این میان پاسخ های خانم مولاوردی معاونت زنان ریاست جمهوری به این انتقادات هم دردی از بی مهری های صورت گرفته به زنان بدسرپرست را کم نمی کند.
وی در این باره می گوید: در ماده ۲۳۰ قانون اشاره شده که این معاونت موظف است در ۱۴ محور در ارتباط با بحث زنان و خانواده از طریق همکاری دستگاههای اجرایی مشارکت کند و ما تا آنجا که توانستهایم در راستای ۱۴ محور مشخص شده کار کردهایم ولی همانطور که در قانون اشاره شده این کار نیازمند همکاری دیگر دستگاهها نیز هست.
وضعیت زنان بد سرپرست بسیار بغرنج است
این در حالی است که امکلثوم موذن یکی از فعالان حقوق کودکان و خانواده که بیش از ۳۰ سال در حوزه کمک به زنان آسیبدیده خدمت کرده است، وضعیت زنان بد سرپرست را بسیار بغرنج می داند و تاکید می کند: این زنان در قانون بیسرپرست محسوب نمیشوند هر چند که سرپرست مناسبی هم ندارند و همسران آنها به دلایل مختلف مانند اعتیاد بهعنوان سرپرست در میان اعضای خانواده حضور ندارند.
وی ادامه می دهد: این زنان به دلیل اینکه بیسرپرست بودن آنها محرز نشده، تحت پوشش هیچ دستگاهی قرار نمیگیرند و عملاً وضعیت نامشخصتری نسبت به زنان سرپرست خانوار دارند.
آسیب به زن خانواده باعث می شود که تمام خانواده لطمه بخورد
حال این که مهدی امیری اصفهانی قائم مقام معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه کشور با بیان اینکه بیش از ۱۵ درصد پروندههای کیفری کشور، سالانه مربوط به جرائم مرتبط با خشونت است، گفت: محکومین جرائم مرتبط با خشونت بعد از سارقین و زندانیان مواد مخدر رتبه سوم کشور را دارند و جرائمی از جمله توهین، تهدید، تخریب، ضرب و جرح و … جزو ۱۰ اتهام نخست در کشور هستند.
به هر حال آسیب به زن خانواده باعث می شود که تمام خانواده لطمه حورده و دچار مشکل شوند بنابراین باید به این قشر توجه کرد و همچنین قوه مجریه و مققنه به عنوان حامی وارد عمل شوند چرا که با وضع قوانین و اجرایی شدن آن مشکلات تا حدودی رفع خواهد شد.
علاوه بر این باید گفت این روزها زنان بدسرپرست به دلیل برچسب بدسرپرست بودن در جامعه از جایگاه مناسبی برخوردار نبوده و هر روز با مشکلات جدید و جدی تری رو به رو شده و کم تر نهادی و دستگاه حمایتی به فکر این زنان نیستند؛ بنابراین باید نهادهای متولی مانند بهزیستی ، کمیته امداد و غیره کار جدی در این زمینه اندیشیده و همچنین در ابتدای ازدواج برای جلوگیری و پیشگیری چنین مشکلاتی اقدامات و راهکاری اندیشیده شود و از همه مهمتر مجلس شورای اسلامی برای رفع مشکلات زنان بدسرپرست بودجه تخصیص داده تا بتواند در این کمک سهیم باشد.
انتهای پیام