شفقنا زندگی- یک رفتار شناس جنسی گفت: چالشهای زیادی در حوزه سکسولوژی به دلیل عدم ظرفیت سازی حرفه ای و کمبود نیروهای حرفه ای وجود دارد. البته تلاشهایی برای آموزش درمانگران در این حوزه وجود دارد و لازم است که مردم نیز در مراجعات خود، مطمئن باشند که درمانگرشان حتما آموزش حرفه ای در زمینه سکسولوژی دیده باشند. طبیعتا تفاوت زیادی بین کسانی که متخصص هستند با کسانی که به صورت تجربی آموخته اند، وجود دارد.
عفت السادات مرقاتی خویی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی در بخش سوم گفت وگوی خود تصریح کرد: بایدحوزه سلامت جنسی متولی در سطح وزارتخانه ها داشته باشد تا از لجام گسیختگی پیشگیری شود. مسائل جنسی بسیار مهم و حوزه حساسی از زندگی افراد است و اگر سیاستگذاران به عنوان متولیان اصلی به آن نپردازند می تواند آسیب های جدی را به دنبال داشته باشد. البته جای خوشوقتی است که وزارت بهداشت و درمان تا حدی پا پیش گذاشته است تا متولی این مساله باشد.
وی در پاسخ به این سوال که در حوزه سلامت جنسی و رفتارهای پر خطر در جامعه، بین متخصصین دیدگاه های یکسانی وجود ندارد ، برخی از آنها یک رفتار را تقبیح و دیگری آن را تایید می کند. این تفاوت نظرات به چه دلیل وجود دارد؟ اظهار کرد: اغلب این تفاوتها ناشی از رشته زمینه ای آن فرد است. طبیعی است که نگاه متخصص حوزه سلامت با یک اورولوژیست را اگر مقایسه کنیم نگاه غالب هر کدام از آنها را رشته تخصصی شان تعیین می کند. یکی سلامت محور و دیگری کاملا تناسلی-عملکردی به رفتارهای جنسی نگاه میکند. طبیعتا نگاه روانشناس با هر دو آنها متفاوت است. در بین روانشناسان نیز مکاتب مختلفی وجود دارد و هر مکتب در خصوص مشکلات جنسی یک نظریه خاص ارایه می کند بنابراین نمی توان نظریه واحدی را در دنیای جنسی انسانها پذبرفت.
مرقاتی خویی تاکید کرد: در بین متخصصین سکسولوژی نیز نگاه های مختلف وجود دارد. یک فمنیست نگاهش با یک ساختارگرای اجتماعی متفاوت است. بطور مثال بنده با پیش زمینه علوم پزشکی نمی توانم بخش تناسلی-عملکردی را نادیده بگیرم اما برخی ساختار گرایان اجتماعی هستند که عملکرد تناسلی را کاملا کمرنگ میکنند و معتقدند همه چیز مربوط به مغز انسان است که فرآیند لذت را شکل می دهد. یک سکسولوژیست اصولا باید با تمامی دیدگاه ها و مکاتب ؛ با ساختار اجتماعی، بافتار فرهنگی، اتمسفر قانونی و اخلاقی و دینی و نیز با علوم پزشکی آشنا باشد. بطور مثال بداند که در فرهنگ ایرانی در خصوص رفتارهای جنسی زنان چه سناریوهای فرهنگی هدایت کننده هستند. یا در ارزیابی مشکل جنسی یک مراجع، سکسولوژیست حاذق باید سیستم ارزشی فرد را تشخیص دهد، بداند تحت تآثیر کدام بافتار فرهنگی رفتارهای جنسی مراجع شکل گرفته است؛ در عبارت کلی تر یک سکسولوژیست نه تنها باید در علم پزشکی متبحر باشد بلکه دارای صلاحیت فرهنگی و مهارتهای کافی در تآمین امنیت فرهنگی مراجع را نیز داشته باشد؛ و همه این ویژگی ها تنها با تعلیم و تربیت سیستماتیک در این حوزه مقدور است نه با فعالیتهای مبتنی بر آزمون و خطا.
همانطور که در دین اسلام برقراری رابطه جنسی با همجنس منع و حرام است و از گناهان کبیره به حساب می آید و لذا هم جنس گرایی و لواط، عملی بر خلاف فطرت است و هر چه با فطرت هم خوانی نداشت،تأثیر سوء دارد، یعنی نه تنها فاعل و مفعول با این عمل به آرامش نمیرسند، بلکه بر تحیر و سرگردانی آنها افزوده می شود، این استاد دانشگاه در این رابطه که همجنس گرایی هویت است یا اختلال و اگر کسانی گرایش به همجنس داشته باشند اما عملی انجام ندهند به لحاظ علمی چه حکمی دارد؟ تصریح کرد: البته در بین افراد فعال د رحوزه سلامت جنسی نگرش هایی وجود دارد که منتج از درک سطحی آنان از متون و مفاهیم می تواند باشد؛ مثلا استفاده برخی از افراد (حتی متخصصین و درمانگران) از دو واژه به جای همدیگر، مانند همجنس گرایی و همجنس بازی. با همجنس گرایانی در جوامع دینی بویژه اسلامی روبرو می شویم که کاملا به حد و حدود دینی، عرفی و اعتقادی خود آشنا هستند و از آنها خطایی سر نمی زند اما به غلط آنها همجنس باز معرفی می شوند. درک بنده از واژه همجنس بازی یک اختلال است اما از همجنس گرایی یک هویت است. همجنس گرایانی هستند که هویت دینی دارند و حد و حدودشان را خیلی خوب و صحیح می دانند. مثلا راجع به چگونگی روابط جنسی با همجنس همه چیز را می دانند اما دینشان اجازه بر قراری این روابط را به آنها نداده و آنها به طور کامل به دینشان پای بند هستند. الزاما همجنس گرایی هویت دینی فرد را زائل نمی کند. یک همجنس گرا با هویت دینی میتواند از علائق جنسی خود چشم پوشی کند چون در دینی که به آن معتقد است اجازه فعالیتهای جنسی همجنس گرایانه داده نشده است. به عبارت دیگر علائق و ارزشهای دینی وی بر علائق جنسی اش ارجحیت دارد.
وی ادامه داد: بنابراین در این زمینه ها لازم است تا فرد متخصص آگاه ورود پیدا کند و قطعا فرد آماتور و ناآشنا با علم رفتارهای جنسی میتواند با درک بسیار سطحی و ناشیانه در پاسخ به چالشهای این چنینی باز بماند ؛ پاسخ غلط به این سوالات می تواند زندگی و آینده افراد را تا پایان زندگی با خطر رو برو کند. داشتن پیش فرض همجنس بازی در مورد همجنسگرایانی که حد و حدود دین را رعایت کرده اند و دارای هویت دینی هستند، خطای بزرگ یک درمانگر میتواند باشد. این به معنای شکستن هنجارهای اجتماعی، اخلاقی و قانونی نیست بلکه پذیرش هویت جنسی و دینی آنها توسط یک متخصص است.
مرقاتی خویی در پاسخ به این سوال که چگونه فردی می تواند همجنس گرا باشد اما همجنس باز نشود تصریح کرد: همانطور که یک فرد مجرد تا زمانی که ازدواج نکرده است مرتکب خطای جنسی نمی شود چون اجازه و مجوز برای شروع رفتارهای جنسی قبل از ازدواج را ندارد. می توانیم همجنس گرایان را به چند دسته تقسیم کنیم، یک دسته آنهایی هستند که دربالا گفتیم به حد و حدود دینی خود آگاهند و با کمک درمانگران متخصص می توانند به زندگی عادی خود ادامه دهند و با گرایش جنسی شان به سلامت سازگار شوند. دسته دیگر کسانی هستند که به دلیل گرفتن مشاوره های نادرست دچار خطا می شوند و فرآیند زندگی آنها از سوی مشاورین بخوبی درک نمی شود و در نتیجه اینها در جامعه رها می شوند ؛لذا سازگاری با جامعه اسلامی را نمی آموزند و به راحتی مورد سوء استفاده و در معرض آسیب قرار می گیرند. دسته دیگری هم هستند که در کنار گرایش جنسی خود ارزشهای دیگر را نادیده می گیرند و خطرات جنسی را می پذیرند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: ما در جامعه خود تعدادی از افراد را می بینیم که مشکل همجنس گرایی ندارند و بنا به دلایل متعدد رابطه با همجنس خود بر قرار می کنند. مشخص نیست که آیا اینها الزاما به خاطر گرایش به همجنس خطا دارند یا به دلیل مشکلات جنسی شان و یا در دسترس نبودن جنس مخالف؛ به این رفتارها دست می زنند؛ به این افراد همجنس باز می گویند که فعالیت شبه همجنس گرایی دارند اما هویت آنها در حقیقت همجنس گرا نیست. این گونه روابط بین افراد با کژکاری اجتماعی وجود دارد و این از جمله رفتارهای غیر طبیعی و منحرف شده جنسی است.
مرقاتی خویی در پایان گفت: بنابراین بدون دانش، مهارت و درک صحیح از رفتارهای جنسی انسان و عدم صلاحیت فرهنگی ورود در این حوزه می تواند به افراد جامعه و مراجعین آسیب بزند چرا که نشناختن این مشکلات می تواند مشاوره و درمان را در مسیر غلط هدایت کند.
گفت وگو از فاطمه طاهری- شفقنا زندگی