شفقنا زندگی- یک فوق تخصص غدد وراثت، چاقی و عوامل محیطی را سه عامل مهم ابتلا به دیابت برشمرد و گفت: متاسفانه روند ابتلا به دیابت در دنیا و همچنین ایران را رو به افزایش است بطوریکه ۱۱ درصد جمعیت ایران و بیش از ۴۰۰ میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا هستند در حالی که این بیماری کاملا پیشگیرانه است و با بکارگیری شیوه زندگی سالم می توان از بروز آن جلوگیری کرد.
دکتر انسیه مهرابی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، با تاکید بر اینکه سالیانه یک و نیم میلیون نفر در جهان بر اثر ابتلا به دیابت جان خود را از دست می دهند اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۴۲۲ میلیون نفر در دنیا به بیماری دیابت مبتلا هستند که پیشبینی میشود این رقم در سال ۲۰۳۵ به بیش از ۶۰۰ میلیون نفر افزایش یابد. بنابراین این بیماری سالیانه جان بیش از یک و نیم میلیون نفر را می گیرد.
دیابت چیست؟
وی در ادامه تعریفی از بیماری دیابت ارائه داد و گفت: دیابت یک بیماری متابولیک مزمن است که با افزایش میزان قند خون مشخص می شود که در طول زمان آسیب های جدی به قلب، عروق خونی، چشم ها، کلیه ها و اعصاب وارد می کند.
دیابت نوع ۲ شایع ترین شکل دیابت
این فوق تخصص غدد، دیابت نوع ۲ را شایع ترین شکل بیماری دانست و گفت: حدود ۹۰ درصد دیابتیها دچار این نوع دیابت هستند. در بدن این افراد، ابتدا انسولین به اندازه کافی ترشح میشود اما به عللی مؤثر واقع نمیشود. اصولاً اختلال در پاسخ هورمونی و مقاومت به انسولین عامل اصلی ایجاد هایپرگلیسمی یا افزایش قند خون است.در سه دهه گذشته شیوع دیابت نوع ۲ به طور چشمگیری در کشورهای در تمام سطوح درآمد افزایش یافته است.
چه کسانی مستعد دیابت نوع ۲ هستند
وی اضافه کرد: افراد بالای ۳۰ سال، افرادی که استعداد چاقی دارند، کسانی که در خانواده درجه اول آنان دیابتی وجود دارد یا استعداد ابتلا به دیابت دارند، برخی زنان باردار، افرادی که دارای فشار خون بالا هستند و افرادی که از میزان بالای چربی خون برخوردارند بیشتر در معرض دیابت نوع ۲ قرار می گیرند.
دیابت نوع ۱ چیست؟
به گفته مهرابی، در سطح جهان توافق برای توقف افزایش دیابت و چاقی تا سال ۲۰۲۵ وجود دارد. دیابت نوع ۱، که به عنوان دیابت نوجوانی یا دیابت وابسته به انسولین شناخته شده است، یک بیماری مزمن است که در آن پانکراس یااصلا انسولین نمی سازد و یا اینکه به مقدار کم انسولین ترشح می کند. برای افراد مبتلا به دیابت، دسترسی به درمان با قیمت مناسب ، از جمله انسولین، امری حیاتی است.
ابتلا ۳ تا ۵ درصد زنان باردار به دیابت
این فوق تخصص غدد با بیان اینکه حدود ۳ تا ۵ درصد خانمهای باردار به خصوص در اواخر دوران حاملگی به دیابت مبتلا میشوند، افزود: خانمهای بارداری که استعداد ابتلا به دیابت در آنها وجود دارد داراری عوامل خطرزای بسیاری هستند که احتمال دیابت حاملگی در ایشان شایعتر میشود. اگر چه بعد از زایمان و به دنیا آمدن نوزاد، دیابت از بین میرود اما ممکن است در بارداری بعدی مجدداً ظاهر شود.
رفع دیابت در ۵۰ درصد زنان بعد از زایمان
به گفته دکتر مهرابی، حدود ۵۰ درصد خانمهایی که طی دوران حاملگی دچار دیابت میشوند ممکن است به طور دائمی به دیابت مبتلا شوند. در این صورت حتماً باید تحت نظر پزشک متخصص برای خود و فرزندانشان برنامههای صحیحی را آموزش ببینند.
پیشگیری بهترین درمان دیابت
وی همچنین دیابت را یک بیماری پیشگیرانه توصیف کرد و افزود: بیشترین هزینههای دیابت صرف درمان عوارض آن شامل مشکلات قلبی- عروقی، چشم، کلیه و پا میشود در حالی که این عوارض با تشخیص به موقع و درمان مناسب دیابت قابل پیشگیری است.
با پیشگیری می توان از ابتلا ۷۰ درصد بیماراه به دیابت جلوگیری کرد
بنابر اظهارات دکتر مهرابی، در تحقیقات جدید بروز نابینایی ناشی از عوارض دیابت، کمتر از یک درصد است و با “ترویج شیوه زندگی سالم” میتوان بیش از ۷۰ درصد موارد ابتلا به دیابت را پیشگیری کرد. این درصد برابر پیشگیری از ۱۵۰ میلیون مورد ابتلای جدید به دیابت در سال ۲۰۳۵ خواهد بود.
علل و راه تشخیص دیابت
این فوق تخصص دیابت در خصوص راه تشخیص و علل بروز دیابت اظهار کرد: بیماری دیابت یک اختلال متابولیک است که راحتترین و ارزانترین راه تشخیص بیماری دیابت اندازهگیری قند خون در حالت ناشتا است که دو عامل ژنتیکی و محیطی در بروز بیماری دیابت نقش دارند. غذاهای پرچرب، فست فودها و کم تحرکی از جمله عوامل محیطی هستند.
دیابت بیماری بدون علامت
دکتر مهرابی با تاکید بر اینکه اغلب بیماران مبتلا به دیابت علامت خاصی ندارند و با آزمایش قند خون بیماری دیابت مشخص میشود، گفت: در بعضی موارد پرادراری، پرنوشی، کاهش وزن، عفونتهای مکرر، عدم بهبود زخمها، عوارض چشمی و نارسایی میتواند از علائم بیماری باشد.
افراد در معرض ابتلا به دیابت
وی با بیان اینکه افراد بالای ۴۵ سال، افراد چاق، کسانی که سابقه خانوادگی دیابت در اقوام درجه یک را دارند، افراد بیتحرک، دارای سابقه دیابت بارداری، فشار خون بالا، اختلالات چربی خون و… مستعد ابتلا به دیابت نوع دو هستند، اضافه کرد: توصیه می شود افرادی که در محدوده عدم تحمل گلوکز (لب مرز ابتلا به دیابت) هستند، وزن خود را به میزان ۵ تا ۱۰ درصد کاهش دهند، سیگار را ترک و فعالیت متوسط ورزشی را به میزان ۳۰ دقیقه در روز داشته باشند.
این فوق متخصص غدد در پایان اظهار کرد: راه درمان بیماری دیابت در حال حاضر کنترل بیماری است و در خصوص درمان نوع ۱ و نوع۲ بیماری دیابت درمان قطعی وجود ندارد اما دیابت بارداری قابل درمان است و دیابت ثانویه با کنترل کاملا برطرف می شود.