شفقنا زندگی-پونه ترابی: شاید اسما به عنوان الگوی جامعه و مخصوصا قشر جوان شناخته شوند، اما رسم برخی آن ها شایسته الگو بودن نیست. افرادی که صفت “ورزشکار” بودن را یدک می کشند، صفتی که در زندگی برخی از آن ها، در حلقه های دود سیگار و قلیان به بازی گرفته می شود.
به گزارش خبرنگار شفقنا زندگی، تابستان سال ۹۴ بود که خداداد عزیزی ستاره سابق تیم ملی کشورمان اعتراف کرد اکثر چهرههای فوتبال قلیان میکشند. البته پیش از آن هم جسته و گریخته شایعات زیادی درباره نفوذ سیگار به فوتبال مطرح بوده و حتی شنیده شده بود بعضی از بازیکنان گفته اند مگر بازیکنان خارجی برای آرامش سیگار نمیکشند؟ مشکلی وجود ندارد!اما موضوعی که از نظر برخی بازیکنان باعث آرامش می شود، مدتی است آرامش مسئولین را برهم زده، به طوری که حدود دو هفته پیش عضو کمیته پزشکی کنفدراسیون فوتبال آسیا با اشاره به نگرانی مسئولان فدراسیون فوتبال از شیوع مصرف سیگار و قلیان در میان فوتبالیستها درباره برنامههای ایفمارک برای پیشگیری از مشکلات این موضوع صحبت کرد و مرکز پزشکی ایفمارک برای اولینبار نتایج قسمتی از مطالعات تحقیقاتی خود در خصوص شیوع مصرف سیگار و قلیان در بین بازیکنان لیگ برتر را منتشر کرد.
در این مطالعه تحقیقاتی پیش از شروع فصل جاری لیگ برتر، از تمامی بازیکنان در ارتباط با مصرف سیگار و قلیان نظرسنجی به عمل آمده که طی آن همه بازیکنان به این سؤال پاسخ دادند: به نظر شما چند درصد بازیکنان لیگ برتر سیگار میکشند؟تنها ۲۵٪ بازیکنان اعلام کردند که هیچ بازیکنی سیگار نمیکشد و این بدان معنی است که ۷۵٪بازیکنان اعتقاد داشتند که بازیکنان لیگ برتری سیگار میکشند اما میزان شیوع استفاده از آن را متفاوت گزارش کردند.با ارزیابیهای آماری به نظر میرسد میزان شیوع مصرف سیگار با توجه به اظهار نظر خود بازیکنان، به طور واقعی چیزی حدود ۲۰٪ است.پاسخهای جالبتر زمانی بدست آمد که از خود بازیکنان پرسیده شد که آیا خودت سیگار میکشی؟ ۹۹.۵٪ بازیکنان اعلام کردند خیر! خودشان سیگار نمیکشند. این تفاوت آماری در مورد مصرف قلیان هم با شیوه مشابه تکرار شد. تنها ۱۱٪ بازیکنان اعتقاد داشتند که هیچ کس قلیان نمیکشد و ۸۹٪ آنها معتقد بودند که بازیکنان لیگ برتری قلیان مصرف میکنند.
با آنالیز آماری میزان شیوع مصرف قلیان در میان بازیکنان چیزی حدود ۵۰٪ بدست آمد و به طور مشابهی ۸۸٪ بازیکنان اعلام کردند که خیر، خودشان قلیان نمیکشند! در این میان تنها بحث سلامتی بازیکنان است که در خطر قرار گرفته است.ایفمارک مدتی است با راه اندازی کمپین نود_دقیقه بدون سیگار تلاش دارد اهمیت این موضوع را بیش از پیش نشان دهد و برای رفع این معظل قدم بردارد.این دادهها تنها قسمتی از نتایج مطالعات ایفمارک است و این مطالعه همچنان جریان دارد.
صحت این مطالعه با تایید سیگاری یا قلیانی بودن برخی مربیان و بازیکنان سابق فوتبال مشخص شد، به طوری که عبدالله ویسی، سرمربی سپاهان اصفهان در پاسخ به این سوال که قبول دارد ۲۰ درصد بازیکنان سیگار می کشند و ۸۰ درصد آن ها هم قلیانی هستند گفت: این آمار را قبول دارم. این مسئله هست. البته نمی دانم در سپاهان چنین موضوعی هست یا نه. ولی پارسال یک بازیکن قلیانی داشتم که با او صحبت کردم و درست شد.
فرهنگ فوتبال ضعیف است
این مباحث در حالی مطرح می شود که امیر حاج رضایی، کارشناس فوتبال بر این باور است که کمبود سواد اجتماعی و پول هنگفتی که برخی بازیکنان دریافت می کنند از جمله مهم ترین دلایل گرایش بعضی بازیکنان فوتبال به مصرف سیگار و قلیان بوده و باعث کوتاه شدن عمر ورزش آن ها می شود.
حاج رضایی به آماری که درمورد مصرف سیگار و قلیان توسط بازیکنان فوتبال ارائه شده اشاره کرد و به شفقنا گفت: اگر آماری که ارائه شده واقعیت داشته باشد بسیار فاجعه آمیز است، البته باید دید آیا این مصرف استمرار دارد یا تفننی است، که اگر تفننی هم باشد قابل توجیه نیست.
وی با تاکید بر اینکه “فرهنگ فوتبال” بسیار کمرنگ است، اظهار کرد: شاهد وقوع اتفاقات بسیاری در فوتبال هستیم که البته ممکن است به کراهت و زشتی این موضوع نباشد اما جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد و جامعه متحیر می شود. برای مثال درگیری دو مربی خارجی که یک ماه اخیر در ایران رخ داد نسل جوان را به فکر فرو می برد که این افراد چه الگوهایی هستند که با این ادبیات با یکدیگر برخورد می کنند، در فوتبال ما این مسائل زیاد رخ می دهد که اکثر اوقات با ریش سفیدی مسائل را موقتا حل و به شکلی پنهان می کنند.
این کارشناس فوتبال کمبود فرهنگی، کمبود سواد اجتماعی و پول هنگفتی که برخی بازیکان فوتبال دریافت می کنند را از دلایل عمده گرایش آن ها به مصرف سیگار و قلیان عنوان کرد و توضیح داد: در جامعه ای که مردم تحت فشار شدید اقتصادی و با درآمدهای بخور و نمیر قرار دارند، این بازیکنان از تمام نعمات برخوردار از جمله توجه رسانه ها برخوردار هستند. کوچک ترین و جزئی ترین رفتار آن ها زیر ذره بین قرار دارد و مهم تلقی می شود. از سوی دیگر مدیران و افرادی که فوتبال و باشگاه ها را مدیریت می کنند، نسبت به این مسائل به طور سطحی نگاه می کنند.
حاج رضایی ادامه داد: این اموری است که جامعه از آن اطلاع پیدا می کند، درحالی که بسیاری از مسائل از دید جامعه پنهان می ماند. البته نمی توان گفت این مسائل در فوتبال مدرن و فوتبال اروپا وجود ندارد، اما در آنجا با این مسائل برخورد می شود زیرا قوانین، نظارت و جریمه در آنجا وجود دارد.در حالی که این مسائل در اینجا یا وجود ندارد یا خیلی سطحی است.
وی با اشاره به برخی قوانین تشویقی موجود در کشور اظهار کرد: دو فصل پیش در جهت تقویت مبانی اخلاقی بعد از هر مسابقه فوتبال یک نفر را به عنوان بهترین بازیکن فنی و اخلاقی انتخاب کردند اما این راهکار مناسب و کافی نیست و مانند این است که بخواهید خونریزی شدید را با چسب بند بیاورید .این تدابیر چاره ساز جامعه فوتبال ما نیست.
این کارشناس فوتبال درمورد تبعات مصرف سیگار و قلیان توضیح داد: اگر این موضوع استمرار داشته باشد، عمر ورزشی کوتاه می شود، بازیکنانی بودند که قلب آن ها می تپد اما از لحاظ روحی مرده اند، این افراد دست به خود ویران گری زده اند ،اگر بازیکنان مطالعه داشتند متوجه می شدند “جورج بست” ستاره ایرلندی تیم منچستر یونایتد به دلیل استفاده زیاد از الکل در ۵۹ سالگی فوت کرد.
حاج رضایی در پایان اظهار کرد: در این میان فوتبالیست هایی هستند که زندگی سلامتی داشتند و توانستند از جوانی و استعداد خود استفاده کنند. افرادی مانند آقای دایی، آقای هاشمیان، آقای مهدوی کیا، آقای باقری و… که می توانند الگوی جوانان قرار بگیرند.
سیگاری بودن فوتبالیست ها به کل جامعه آسیب وارد می کند
ابراهیم آشتیانی، بازیکن سابق تیم ملی کشورمان نیز ضمن اینکه عقیده دارد مصرف سیگار و قلیان توسط برخی از بازیکنان فوتبال به جامعه ورزشی کشور ضربه وارد خواهد کرد، بر لزوم نظارت بیشتر باشگاه ها روی زندگی بازیکنان فوتبال تاکید می کند.
آشتیانی دراین مورد به شفقنا زندگی گفت: ممکن است آمار حقیقی از آماری که ارائه شده بیشتر باشد، هیچ بازیکنی اعتراف نمی کند که این کار را انجام می دهد، زیرا ممکن است برایش تبعات در پی داشته باشد.در فوتبال کشور پول نسبتا حرفه ای رد و بدل می شود اما بازیکنان حرفه ای نیستند، زیرا بخش عمده ای از فوتبال ما دولتی است.
وی به سبک زندگی بازیکنان بزرگ دنیا اشاره کرد و افزود: بازیکن بزرگ دنیا مانند مسی، کریستیانو رونالدو حتی از نظر ظاهری مرتب هستند. تجربه ۶۰ ساله من در فوتبال نشان می دهد اگر یک بازیکن زندگی منظمی نداشته باشد نمی تواند از قابلیت هایش استفاده کند و عمر فوتبالش کوتاه می شود. عمر فوتبال به طور عادی هم کوتاه است و مانند هنرهای دیگر نیست که فرد بتواند تا زمان پیری آن را انجام دهد. در فوتبال با بالا رفتن سن و فرسوده شدن بدن، بازیکن نمی تواند قابلیت هایش را نشان دهد. بنابراین بازیکن باید در مدتی که در شرایط خوبی قرار دارد درآمد کسب درآمد کند و بین مردم و هوادارها چهره خوبی از خود به یادگار بگذارد.
این بازیکن پیشکسوت فوتبال کشور با تاکید بر اهمیت نظم در زندگی فوتبالیست ها، تصریح کرد: اینکه بازیکنان شب زنده داری می کنند باعث می شود تا ظهر بخوابند که کار درستی نیست. در دنیای حرفه ای اگر باشگاهی بازیکنی را می خرد، بازیکن در مقابل باشگاه تعهد دارد و باشگاه برای اینکه از حداکثر توان بازیکن استفاده کند، بازیکن را مجبور می کند زندگی سالمی داشته باشد.
آشتیانی ادامه داد: در حال حاضر اگر مشکلی برای یکی از بازیکنانی که در باشگاه های بزرگ دنیا بازی می کنند پیش بیاید، حتی اگر مشکل شخصی و خانوادگی باشد، باشگاه اجازه نمی دهد بازیکن به تنهایی مشکل را حل کند تا آسیب روحی برای بازیکن به وجود نیاید.
وی بر اهمیت فوتبال در جامعه تاکید کرد و گفت: در هر حال فوتبال در حال حاضر ورزشی است که در جامعه اثر زیادی دارد و جوانان بازیکنان را الگوی زندگی خود قرار می دهند. هنگامی که بازیکنان فوتبال سیگار یا قلیان مصرف می کنند، جوانان گمان کار اشتباهی نیست و ضرری برای بدن ندارد.
این بازیکن سابق تیم ملی فوتبال کشور با بیان اینکه مصرف سیگار و قلیان توسط بازیکنان نه تنها به زندگی شخصی بازیکنان، بلکه به موفقیت باشگاه و در نهایت کل جامعه ضربه وارد می کند، افزود: تجربه کاری من در مدرسه فوتبال نشان می دهد نوجوانان ما مستعدترین بازیکنان در سطح دنیا هستند، اما متاسفانه نمی توانیم از این بازیکنان به خوبی بهره برداری کنیم.
آشتیانی ادامه داد: باشگاه ها می توانند از طریق فرستادن این بازیکنان به کشورهای خارجی درآمد زایی داشته باشند و دیگر از بیت المال تغذیه نکنند، ضعیف ترین کشورها از نظر فوتبال خودشان درآمدزایی می کنند. هرچه یک باشگاه قوی تر باشد بازیکن های بهتری را خواهد داشت و می تواند درآمد بیشتری کسب کند. پولی که پول مردم است و در باشگاه ها صرف می شود خیلی اشتباه است.امیدوارم روزی باشگاه ها بتوانند خودکفا شوند تا همه مشکلات حل شود.
ایجاد نگرش منفی به ورزش
این مباحث درحالی مطرح می شود که امیرمحمود حریرچی، جامعه شناس اجمتماعی عقیده دارد آنچه که در مصرف سیگار و قلیان بازیکنان فوتبال از الگوپذیری جوانان از بازیکنان مهم تر است این موضوع است که در جامعه نگرش منفی به ورزش و ورزشکاران به وجود می آید.
حریرچی در گفت و گو با شفقنا زندگی، با تاکید بر اینکه الگوپذیری در جامعه ما از جامعه هنرمندان، ورزشکاران و افراد سرشناس جای نگرانی ندارد، توضیح داد: زیرا شرایط انقدر در مجموع نامساعد است و الگوهایی نامناسب زیادی وجو دارد که جوانان را به سمت خود جذب می کند که نمی توان گفت بازیکنان الگوهای جوانان هستند.
وی ادامه داد: برای مثال تیغ زنی و خودزنی که اخیرا بین نوجوانان و جوانان مد شده از کجا آمده؟ آیا بازیکنان فوتبال این کار را انجام داده اند؟ نکته منفی در این قضیه این است هم می توان ورزشکار بود و هم می توان سیگار کشید. فوتبال در کشور ما قهرمانی ترین ورزش محسوب می شود و ما در این ورزش قهرمانی نشان می دهیم بازیکنی که در زمین حرکت دارد در عین حال سیگار هم می کشد. این باعث می شود نگرشی منفی نسبت به ورزشکاران و ورزش ایجاد شود.
این جامعه شناس اجتماعی با بیان اینکه مصرف سیگار در بین جوانان کشور بسیار بالا است، اظهار کرد: ورزشکار باید اخلاقی داشته باشد که از همه لحاظ نشان دهنده نوعی از سلامت است. ورزشکاران در همه جوامع به عنوان افراد سالم شناخته می شوند و یکی از دلایل محبوبیت آن ها هم سالم بودن آن ها است. مصرف سیگار و قلیان توسط بازیکنان باعث کم شدن محبوبیت بازیکنان شده و نگرشی که در حال حاضر هم نا امید کننده است نسبت به ورزش روز به روز منفی تر شده و الگوی سلامت زمین می خورد.
حریرچی در ادامه درمورد دلایل گرایش بازیکنان به مصرف سیگار و قلیان توضیح داد: یکی از مهم ترین دلایل این موضوع این است که راه های دیگر را روی بازیکنان بسته ایم. همراه هرتیمی که به مسابقات خارج از کشور می رود چند نفر را اعزام می کنیم که مراقب آن ها باشد و دائم آن ها را بازخواست می کنیم که چرا بین تماشاگران ایرانی خارج از کشور عکس انداختی؟ چرا شادی کردی؟ هر رفتاری را قبح می دانیم و بازیکن مجبور می شود برای شادی به سمت قلیان و سیگار برود.
وی ادامه داد: از سوی دیگر قلیان و سیگار تفریحی است که جوان ایرانی به آن تمایل پیدا کرده و باید بپذیریم که فوتبالیست ایرانی هم یک جوان ایرانی است. باید راه های شاد بودن و سالم زیستن در کنار شادی را در جامعه هموار کنیم.