شفقنا زندگی–“کارگران زیر آوار مانده” جمله ای دردناک اما واقعی، قشر کارگر در جامعه امروز ما مدت هاست در زیر خروارها آوار از مشکلات و دغدغه های معشیتی گرفتار هستند. آواری از فقر، ناامنی، بی عدالتی، تبعیض و…. که میراث بی توجهی دولتمردان و سیاستگذاران دهههای گذشته بوده است مسئولانی که تنها سهم خود از رسیدگی به اوضاع نابسامان طبقه کارگری را شعار و شعار گذاشته اند و رفته اند. امروزه کارگران ما در زیر آوار مشکلات مادی گرفتار هستند آوار که شاخ و دم ندارد، حتما لازم نیست کوهی از آهن و آجر و سنگ بر سرت خراب شود تا بگویند، آواری بر جانی نشست.
به گزارش خبرنگار شفقنا زندگی، اخراج یا به تعبیر با کلاس آن تعدیل نیرو این روزها پیشبینی هواشناسی برای آسمان ابری زندگی کارگرانی است که حقوقشان براساس گفته کارشناسان زندگیشان را به موازات خط فقر هم رهنمون نمی کند چه رسد به بالای آن.
در حال حاضر کارگران در زیر آواری از فشار و تنگناهای معیشتی رنج زیادی را متحمل می شوند و مسئولان نتوانسته اند با توجه به نرخ تورم، توقعات کارگران در تعیین دستمزد آنان را برآورده کنند و نتیجه آن می شود که حقوق و دستمزد آنها حتی تا نیمه برج نیز جوابگوی خرج و دخل نباشد و تنها ۵۰ درصد معیشت کارگران با این دستمزد میچرخد به نحوی که اگر حق مسکن، حق اولاد و بن کارگری هم افزایش یابد، باز هم کارگران به سختی امرار معاش می کنند.
محبوس شدن کارگران معدن یورت آزاد شهر که امروزه دل هر شنونده ای را به درد می آورد، زیر آوار ماندن کارگران در حادثه پلاسکو و صدها مورد دیگر که هر از چند گاهی از دل جامعه بیرون میزند تنها نمونه ای از وضعیت اسف بار کارگران جامعه ما است در واقعه موضوع مشکلات کارگران جامعه ما بحث امروز و فردا نیست آنها مدت ها است که زیر آوار مانده اند اما ظاهرا عزمی در هیچ کدام از دولت ها وجود نداشته است که حتی هر کدام یک سنگ ریزه از این آوار را بردارند.
قراردادهایی که کابوس می شوند
یکی از دغدغه های امروز جامعه کارگران که امنیت روانی آنها را تحت شعاع قرار می دهد موضوع قراردادهای موقت کار است بطوریکه بر اساس آن کارگر احساس امنیت شغلی ندارد و مطمئن نیست فردا که از خواب بیدار می شود به قول خودشان “کارفرما جوابش می کند یا نه” و این کابوس کارگر را به ماشین متحرکی تبدیل می کند که بجز از بله قربان گویی چیزی دیگر نگوید و حتی به وضعیت نابسامان خود نیز اعتراضی نداشته باشد، اگر چه در همه کشورهای دنیا کارگر در هر جایی که جذب کار میشود ممکن است کارش هم ماهیت کار دائم داشته باشد و هم موقت، اما اختلافی که بین جامعه ما و دنیا وجود دارد این است که در کشور ما در تبصره یک ماده ۷ قانون کار، سقفی که برای کار موقت باید تعیین می شده نشده است و کارفرماها هم اتفاقا روی این موضوع دست گذاشته و به نفع خود استفاده می کنند.
وقتی قانون کارگری را دور می زنند
فتح الله بیات، نایب رییس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور در این زمینه می گوید: “نمونه بارز مشخص نشدن سقف در تبصره یک ماده ۷ قانون کار این است به عنوان مثال با کارگری که در یک شرکت بزرگ خودروسازی کار می کند و ۱۵ سال سابقه کار دارد، قرارداد سه ماهه و شش ماهه بسته می شود در حالی که بیمه او قطع نشده و فاصله ای بین آن نیفتاده است یعنی ماهیت کار مستمر است و سوال اینجاست که چرا قرارداد موقت با این کارگر بسته می شود برای اینکه کارفرما بنا به میل و ارادهاش هر زمان خواست قرارداد را تمام شده دانسته و عذر کارگر را بخواهد“.
“معیشت و امینت” دو دغدغه اصلی کارگران
در این رستا هادی ابوی طرقه، دبیر کل کانون عالی انجمن صنفی کارگران ایران در گفت و گو با شفقنا زندگی، در تشریح مشکلات و دغدغههای کارگران جامعه می گوید: مشکل جامعه کارگری در دو محور امنیت “شغلی” و “معشیت” قابل بررسی است که این مشکلات نیز از ضعف “قانون کار” ریشه می گیرد و این قانون اساسا نیاز به اصلاح دارد.
قانونی که از نظارت هیچ نهادی برخوردار نیست
وی در ادامه از عدم نظارت به نحوه اجرای قانون کار در کشور انتقاد می کند وتصرح می کند: علارقم اینکه بر اساس برنامه ششم توسعه در زمینه خلاء های قانونی مسئولیتی متوجه دولت نیست اما شرکای اجتماعی داوطلبانه موافقت کردند که اصلاح و نظارت بر اجرای قانون کار را در دستور خود قرار بدهند چرا که در تبصره ۲ ماده ۷ قانون کار تاکید شده است که قراردادهای موقت غیرقانونی است اما با این وجود کارفرمایان قرارداد موقت می بندند.
ابوی طربقه تاکید می کند: قوانین و نظارت های مربوط به حوزه کار و کارگران در جامعه ما بسیار ضعیف است و عموما نهادی به نحوه ی اجرای قانون کار نظارت نمی کند و به دلیل اینکه این قانون در مجمع تشخصی مصلحت نظام به تصویب رسیده است مجلس نیز آن گونه که باید نظارت لازم را به عمل نمی آورد.
قانون کار در جامعه ما نیاز به اصلاحات اساسی دارد
دبیر کل کانون عالی انجمن صنفی کارگران ایران، با اشاره بر اینکه قانون کار در جامعه ما نیاز به اصلاحات اساسی دارد تصریح می کند: اگر چه قوانین کامل نیستند و نیاز به اصلاحات اساسی دارند اما با این وجود قانون فعلی در زمینه حقوق کارگر نیز اجرا نمی شود و اگر این قانون اجرایی شود بسیاری از مشکلات کارگران جامعه رفع خواهد شد، مثلا در تبصره ماده ۱۰ قانون کار تاکید شده است که قرارداد پایه باید در ۴ نسخه تنظیم شود که کارگر، کارفرما، اداره کار محل و نماینده کارگر هر کدام یکی از نسخه ها را در اختیار داشته باشد این در حالی است که کارفرمایان قراردادها را تنها در یک نسخه تنظیم می کنند و در زمان بروز اختلاف بین آنها( کارگر و کارفرما) کارگر برای دفاع از خود هیچ سندی در دست ندارد و قضاوت ها نیز بر اساس سند کارفرما اعمال می شود و متاسفانه امروزه بسیاری از کارگران ما با این مشکل مواجه هستند و حق آنها به مراتب ضایل می شود.
تشریفاتی شدن موازین حقوقی کارگران
ابوی بحث تشریفاتی شدن موازین قانونی و حقوقی کارگران را یکی از موانع مهم عدم دست یابی آنها به حقوق خود می داند و می افزاید: متاسفانه بسیاری از قوانین و حقوقی که برای کارگران در نظر گرفته شده است به دلیل بروکراسی و داشتن تشریفات اجرایی و زمان بر بودن اجرایی نمی شوند، مثلا طبق قانون مصوب در مجلس شورای اسلامی، کارگران ساختمانی می توانند بیمه شوند اما حداقل مراحل بیمه شدن و تشریفات اجرایی این قانون یک هفته زمان نیاز دارد، بنابراین چگونه می توان از کارگری که به عنوان روز مزد کار می کند و به پول روزانه خود نیاز دارد انتظار داشت از وقت خود بگذرد و دنبال بیمه باشد.
بی تفاوتی کارفرمایان به تکالیف قانونی خود
دبیر کل کانون عالی انجمن صنفی کارگران ایران اضافه می کند: با این وجود در صورتی که تمامی موارد حقوقی و قانونی در نظر گرفته شده برای کارگران توسط کارفرمایان رعایت شوند و کارفرمایان تکالیف خود در برابر آنها را انجام دهند، بسیاری از مشکلات فعلی کارگران رفع خواهد شد و البته باید گفت میزان آگاهی و اطلاعات خود کارگران در خصوص حقوق خود نیز در اجرایی شدن این قوانین بسیار موثر است و در این زمینه نیاز است کارگران به عضویت انجمن های صنفی، تشکل های خاص و قانونی خود در بیایند تا در خصوص نحوه ی کار در سازمان، حقوق، نوع برقرار ارتباطات و غیره آموزش و آگاهی های لازم برای آنها داده شود.
کارگرانی که تعلق خاطری به کار ندارند
بنابرتاکید این فعال جامعه کارگری، لازمه امینت شغلی کارگران مستلزم این است که در کارهای دائم قرارداد موقت بسته شود تا به این گونه به کارگران اهمیت، انگیزه و نشاط لازم داده شود و بتوانند در صنف خود پویا و خلاق باشند، متاسفانه در حال حاضر کارگران ایرانی به دلیل عدم احساس تعلق به کار، نبوغ و وابستگی به کار را نیز ندارد.
این فعال حوزه کارگری در ادامه معیشت را یکی دیگر از مهم ترین و اصلی ترین دغدغه کارگران جامعه ایران می داند و می افزاید: با توجه به اینکه قانون اساسی زندگی کارگر را بر اساس معیشت تعریف می کند اما عدالت در خصوص آنها تحقق پیدا نکرده است و متاسفانه معیشت کارگران در جامعه ما تامین نمی شود و زمانی هم که معیشت در اولویت دغدغه انسان قرار بگیرد مسلما کرامت و احترام آنها نیز