شفقنا زندگی- بامطالعه سیره عملی ائمه معصومین بهویژه امام حسین علیهالسلام ، بهوضوح تصویری که شایسته عزای سید و سالار شهیدان است، توصیف شده و مؤمنی که در این خصوص آگاهی و مطالعه داشته باشد، با آگاهی از ادب و آداب عزای ثارالله در این مراسم حاضر میشود. شب عاشورا است هر کسی که در پیرامون حسین علیهالسلام باقی مانده میداند که فردا زمین کربلا قتلگاهش است. همه به دستور سید شهدا برای حضور در میدان نبرد به شست و شوی لباسهای خود میپردازد؛ لباسی که فردا کفنشان خواهد بود.این تنها گوشهای از آنچه است که میتوان با ریخته شدن خون حسین علیهالسلام بر زمین، از مکتب او آموخت.
کسی که در شب پیش از شهادتش در کنار تأکید بر نماز، استغفار و توبه و تلاوت قرآن بر نظافت شخصی و بهداشت تأکید میکند، میتوان گفت هر حرکت و هر سخنش درسی برای روزمره ما دارد.
با آغاز ماه محرم سر و روی شهر سیاه پوش عزای حسین علیهالسلام میشود. مردم به عشق او بر سر و سینه میزنند. اما بدون شک حسین علیهالسلام آن عزاداری را که با آگاهی از هدف و مکتب او بر سر و سینه میکوبد را دوست تر میدارد. حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خادمیان، کارشناس مذهبی در گفتگو با « شفقنا» با تأکید بر این که حتی حضور در مجلس عزای حسین علیهالسلام نیز ادب و آدابی دارد، میگوید: هنگامی که وارد ارکان قیام کربلا توسط سید شهدا میشویم، میبینیم یکی از مسائلی که حضرت بر آن تأکید بسیار دارند توجه به احکام فقهی است.
حال این سؤال پیش میآید که چگونه میتوان در عزای امامی که ارکان فقهی یکی از پایههای قیام اش است به سادهترین حقوق و موضوعات بین فردی کم توجهی کرد؟ اگر بخواهیم تنها به نمونهای از این بیتوجهیها در انواع مراسم های جمعی اشاره کنیم، میتوان به افزایش گرههای ترافیکی یا انباشته شدن خیابانها از زباله و ظروف یک بار مصرف اشاره کرد. اما بدون شک مراسم عزای سرور و سالار شهیدان باید از انواع کم توجهیها به موضوعات فقهی و نیز رعایت حقوق دیگران بیش از هر مراسم دیگری به دور باشد.
امام حسین علیهالسلام هرگز نمیپذیرد کسی بخواهد از طریق عصیان گناه و معصیت به ایشان خدمت کند
خادمیان در این خصوص میگوید: آنچه از تفکر امام حسین (ع) و تأکید ایشان به رعایت حقوق افراد متوجه میشویم این است که یک مؤمن حق ندارد حتی برای ادای نماز واجب راه بر دیگری؛ مسلمان یا غیرمسلمان ببندد. در صورتی که در چنین شرایطی نماز اقامه شود نه تنها باطل است و شامل ثواب نمیشود بلکه بهجای ثواب برای آن شخص معصیت نوشته میشود. بدون شک امام حسین علیهالسلام هرگز نمیپذیرد کسی بخواهد از طریق عصیان گناه و معصیت به ایشان خدمت کند.
او در ادامه عنوان میکند: چگونه در حالی که متون فقه ما تأکید کرده است برای ادای نماز که ستون دین است نباید راه بر دیگری بسته شود در ایام عزاداری اباعبدالله الحسین بهجای توجه به تفکر و سیره ایشان به گونهای عزاداری میکنیم که راه بر مؤمنین بسته شود. بدون شک هیچ مرجعی چنین رویهای را تائید نمیکند.
در ادامه کم توجهیهایی که شایسته مراسم عزای سرور و سالار شهیدان نیست، انبوهی از زبالهها و ظروف یکبار مصرفی را این روزها شاهدیم که باری بر دل طبیعت شده و زحمت پاکبان های شهری را دوچندان میکند.بدون شک ایام محرم و عزاداری سید و سالار شهیدان فرصتی برای اصلاح باورها و عادات غلط است. این موضوعی است که محمد درویش کنشگر محیط زیست در گفت و گو با «شفقنا» میگوید.
او که معتقد است فلسفه حضور در چنین مراسمهایی بهتر شدن حال معنوی و افزایش کیفیت زندگی انسانها باید باشد، مطرح میکند: اطمینان داشته باشید هر اقدامی که منجر به بهتر شدن شرایط زیست و زندگی انسانها شود مورد تائید مکتب و تفکر سیدالشهدا علیهالسلام است.در همین راستا هر اقدامی که باری را بر دوش دیگری یا طبیعت اضافه کند از دید مکتب حسینی مورد تائید نیست.
خادمیان نیز با تأکید بر این موضوع عنوان میکند: شاید در منبرها کمتر به این موضوع اشاره شود اما امام حسین (ع) در شب پیش از شهادتش برای حضور در میدان نبرد در کنار انی احب الصلاه و تلاوت القرآن، امر به پاکیزگی و بهداشت فردی بهعنوان شرط حضور در میدان جنگ کردند. پس چگونه میتوان تصور کرد در عزای چنین شخصی که در تفکر خود بهداشت را در کنار نماز و تلاوت قرآن ذکر میکند و برای حضور در میدان نبرد حکم به پاکیزگی میدهد، بپذیرد در ایام عذاداریش در خانه و محیط زندگی و زیست مان که محلی امن است، بهداشت را رعایت نکرده یا به محیط زیست آسیب برسانیم و خیابانها و معابر را پر از زباله و آلودگی کنیم؟
او در ادامه میگوید: اطمینان داشته باشید کسی که در مجلس عزای امام حسین باعث آلودگی معابر و مسیرهای تردد میشود از دید مکتب امام حسین شخصی مطرود است زیرا در مکتب و تفکر امام حسین (ع)رعایت بهداشت و پاکیزگی برابر است با اقامه نماز، تلاوت قرآن، توبه و استغفار.
اما برای واکاوی ریشه چنین مواردی باید سؤالی اساسیتر را مطرح کرد و آن این است که چرا کسی که عشق به حسین (ع) از کودکی با او درآمیخته آنچنان که باید ادب و آداب حضور در مراسم عزاداری حضرت را بهجا نمی آورد؟
خادمیان در پاسخ به این سؤال میگوید: دلیل این بیتوجهیها این است که از یاد بردهایم باید پیش از هر چیز، احکام فقهی تمام عبادتهای خود را مطالعه کنیم. این موضوعی است که در شماره ۱۱ مباحث رساله عملی تمام مراجع ذکر شده است. بر این اساس مسلمان باید احکام تمام مواردی را که حتی احتمال میدهد با آنها برخورد کند را مطالعه کند و بیاموزد.
در چنین شرایطی است که عزادار امام حسین علیهالسلام بدون آنکه کسی به او بگوید درک میکند بستن راه بر مؤمنین نه تنها موافق سیره و تفکر امام حسین نیست بلکه در تضاد با نفس عزاداری برای سید و سالار شهیدان است؛ در چنین شرایطی عزادار امام حسین به پاکیزگی و حفظ بهداشت محیط زندگی بیش از هر شخص دیگر همواره اهتمام میورزد؛چه رسد در ایا محرم که روزهای عزاداری برای این امام گرانقدر است.
با چنین تفکری است که ایام محرم را فرصتی برای آگاهی میدانیم و عمل هر چه بیشتر بر اساس رفتار و گفتار اهل بیت (ع) و تامل بیشتر در سیره عملی ایشان.
همانگونه که امام صادق علیهالسلام به عبدالله ابن حماد میگویند: الحمد لله الذی جعل فی الناس من یفد الینا و یمدحنا و یرثی لنا. در واقع امام صادق علیهالسلام ستایش خداوند را شایسته کسانی میداند که بهسوی سیره و مکتب اهل بیت میآیند. بدون شک امام حسین علیهالسلام با قیام خود به ما اصلاح رابطه شخص با خداوند، با خودمان و خانوادهمان و با جامعهمان را آموخت.
در این خصوص خادمیان بهعنوان کارشناس مذهبی به «شفقنا» میگوید: اگر میخواهیم که طبق مکتب الحسین علیهالسلام حرکت کنیم باید در جایگاههای مناسب حقوق خانواده، جامعه، خدا و حقوق زیر دستمان را رعایت کنیم. اگر مکتب سید شهدا را میزان و ترازوی خود قرار دهیم دقیقا میدانیم در مجلس عزای ایشان چه بایدها و چه نبایدهایی وجود باید داشته باشد. بهترین عزادار و بهترین هیئت عزاداری آن است که به مکتب و تفکر امام حسین علیهالسلام و ارزشهای آن وفادار است و این ارزشها را در عمق و ارکان زندگیاش به کار میگیرد؛ نه این که به سلیقه شخصی یا ظاهرسازی سطحی بسنده کند.لذا مبادا در مجلس عزای حسین علیهالسلام ارزشهایی که ایشان برای آن جوان داد و جان داد، نقض شود.
بدون شک این تصویر و توصیف کاملی از مجلس عزاداری، شایسته امام حسین (ع) است. تصویری که هر مؤمن به خدا در عزای ثارالله بهتر است به تصویر بکشد.