شفقنا زندگی- برای آمریکاییها ماشین همواره به نوعی سبک زندگی بوده. ماشینها در آمریکا نه تنها مردم را از جایی به جای دیگر میبرند؛ بلکه در زمینههایی مانند سرگرمی و پسانداز هم برای آمریکاییها مهم هستند. یا شاید بهعنوان نمادی که جایگاه اجتماعی مردم را مشخص میکند. البته در سالهای اخیر به لطف اتومبیلهای کرایه اینترنتی از اهمیت خودروهای شخصی کاسته شده، و گفته میشود توسعه وسایل نقلیه خودراننده نیز این روند را تسریع خواهد کرد. عدم وجود راننده میتواند سواری سلامت، ارزان، راحت و بیخطرتری را برای مردم به ارمغان آورد و همین هم میتوانند دلیلی باشد برای کاهش اهمیت ماشینها برای مردم. در واقع پاسخ این پرسش که آیا آمریکاییها دست از ماشینهاشان برخواهند داشت یا نه، از نظر بسیاری از کارشناسان مثبت است. برن گراش و جان نیلز کارشناسان سیستم حمل و نقل میگویند که پیشرفت سیستم حمل و نقل خودراننده در پنجاه سال آتی کاری خواهد کرد که فقط آرشیویستها و ماشینبازها ماشین شخصی داشته باشند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا از فارین پالیسی؛ اما تا زمان رسیدن به آن دوره، یعنی در این پنجاه سال گذار، مقامات باید با کارهای پیچیدهای را برای رسیدن به این “جهش حمل و نقل” انجام دهند. یکی از مهمترین کارها منیتواند جایگزینی خودروهای بدون راننده باشد. روشی که میتواند مردم را وادارد ماشینهای خود را ترک کنند. موضوعی که ساموئل شوارتز، کمیسر سابق ترافیک شهر نیویورک نیز بر آن انگشت میگذارد و آینده و جادههای آمریکا را متعلق به خودروهای بدون راننده عنوان میکند. اتفاقی که باعث خواهد شد سیمای شهرها تغییر کند، پیادهروها عریضتر شود، جادهها باریکتر و مشکل پارکینگ کاملا از بین برود.
کارشناسانی مانند نیلز و گراش اما در کتابی که در این مورد نوشتهاند عقیده دارند که چالشهای زیادی بر سر راه این تغییر کلی وجود دارد. آنها میگویند اینکه بگوییم همه ماشینهاشان را کنار خواهند گذاشت، شاید چندان هم منطقی نباشد، آنهم در جامعهای چون آمریکا- که افراد آگاهانه از شبیه هم شدن و رفتار همگانی گریزانند. شاید این اتفاق در یک اقتصاد برنامهریزی شده مرکزی مانند چین موفق عمل کند، اما در آمریکا چالشهای زیادی سر راه همهگیر شدن اتومبیلهای بدون راننده وجود دارد.
نتیجه این تفاوتها میتواند برنده شدن چین در رقابت توسعه ترانزیت عمومی بدون راننده را حاصل آورد. اما ساکنان آمریکا گزینههای دیگری نیز خواهند داشت و شاید حمل و نقل بدون راننده بیشتر در حومه شهرها جواب دهد، برای زنانی که قصد رفتن به سوپرمارکت دارند.
آخرین جهش واقعی در حمل و نقل در ایالات متحده هنگامی اتفاق افتاد که فورد در سال ۱۹۱۹ موتورهای اشتعالی را به خودروهای مدل تی خود اضافه کرد. تغییری که به معنای پایان دوران شوفرهایی بود که با دست و بال روغنی رانندگی میکردند. یا توانایی رانندگی برای هر کسی که میخواست. درست است که اتومبیل از آن زمان ایمنتر، قدرتمندتر و پیشرفتهتر شده، اما تجربه اصلی تغییر نکرده و امروز نیز رانندگی همان است که صد سال پیش بوده.
شوارتز با نگاهی به عقب و سقوط پیشرو ماشین ، هیچ کس را در چرخ نمی کند: دوچرخه فروتن. در اواخر قرن نوزدهم ، دوچرخه پادشاه راه بود. این دوچرخه سواران بودند که در دهه ۱۸۸۰ برای بهبود مسیرهای بین شهری لابیز دولت های ایالتی بودند. آنها به زودی در آن جاده ها (به صورت تصویری و به معنای واقعی کلمه) با اتومبیل ها ، مانند عابران پیاده ، فرار کردند. شوارتز مایل است از چنین اشتباهاتی در طراحی سیستم های حمل و نقل آینده جلوگیری کند. او می ترسد صاحبان وسایل نقلیه خودمختار خواستار خطوط اختصاصی با سرعت بالا یا حتی کل سطح شهرها شوند که این امر عابران پیاده و دوچرخه سواران را به حاشیه خواهد برد.
گراش و نیلز در کتابشان نوشتهاند که آنها نیز مانند ساموئل شوارتز به ایده تعلق آینده به ماشینهای خودران باور دارند، اما تفاوت در اینجاست که آنها فکر میکنند در آمریکا کار به این سهولت نیست و باید سیستم دولتی تبدیل و تحول حمل و نقل را مدیریت کند. راه حل گراش و نیلز اما چیزی در مایههای طرحهای رویایی پنج ساله دولت چین است. شاید آنها در این زمینه که دولت باید جایگزینی وسایل نقلیه بدون راننده را از طریق مشوقهایی چون قیمتگذاری و… مدیریت کند، حق داشته باشند، ولی رویکرد آنها شانسی برای موفقیتدر یک جامعه آزاد و دموکراتیک ندارد. در واقع گرچه نویسندگان این کتاب پیشنهادات حمل و نقل خود را بر ایالات متحده متمرکز کردهاند، اما منتقدان بر این عقیدهاند که فهرست آرزوهای آنها شبیه به برنامه فعلی چین است.
با برنامهریزی متمرکز و مقررات سنگین، چین با اطمینانی عجیب اولین شهر بزرگ اتومبیل بدون راننده جهان را در شنژن تأسیس میکند. پایتخت فناوری جنوب چین در حال حاضر به نخستین ناوگان اتوبوس تمام برقی جهان مفتخر است و قصد دارد امسال تمام تاکسیهایش را هم برقی کند. حالا برنامه بعدی چین بدون راننده کردن تمام آن اتوبوسهاست.
با چنین روندی بعید نیست در نهایت این رقابت به نفع چین تمام شود. سیستم متمرکز این کشور این امکان را دارد تا زمانیکه طرفداران و مخالفان محیط زیست آمریکا به بحثهاشان درباره گرمایش زمین ادامه میدهند، تکلیف اتومبیلهای خودراننده را نیز تعیین کند. اتفاقی که چندان هم دور از ذهن نیست و در شررایطی که دولت این کشور در زمینه سیاستهای ریست- محیطی مورد انتقاد است، گام بلندی فراتر از دیگر کشورهای مدعی بردارد.