شفقنا زندگی- دکتر احمد جلالیان، استاد دانشگاه صنعتی اصفهان می گوید: در برخی شهرها مثل اصفهان مساله آلودگی ترافیکی بیشتر به اتوبوس هایی بر می گردد که از گازوئیل استفاده می کنند و آلودگی بالایی ایجاد می کنند. اخیرا هم گفته می شود پالایشگاه ها و نیروگاه ها به جای گاز از مازوت استفاده می کنند که بسیار آلوده کننده است. مساله قابل حل است ولی بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است.
متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا زندگی با دکتر جلالیان را می خوانید:
_ مساله آلودگی هوا مشکلی چندین ساله در ایران است. آیا می توان به رسیدن روزی که این مشکل برطرف شده باشد امیدوار بود؟ عمدتا این آلودگی ها نشات گرفته از چیست؟
بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است
اصفهان آلوده ترین کلان شهر کشور است
آلودگی شهر ها با هم فرق دارد. آلودگی تهران بیشتر صنعتی است. در اصفهان آلودگی ناشی از ریزگردهای طبیعی نیز داریم در عین حال آلودگی صنعت و ترافیک نیز داریم. وقتی آلودگی ناشی از منابع طبیعی با آلودگی های ناشی از صنعت و ترافیک مخلوط می شود ذرات ثانویه درست می کند که در مسائل زیستی بسیار خطرناک است و تنفس را مشکل می کند و مشکلات زیست محیطی و مشکلات مرتبط با بحث سلامتی ایجاد می کند. در برخی شهرها مثل اصفهان مساله آلودگی ترافیکی بیشتر به اتوبوس هایی بر می گردد که از گازوئیل استفاده می کنند و آلودگی بالایی ایجاد می کنند. اخیرا هم گفته می شود پالایشگاه ها و نیروگاه ها به جای گاز از مازوت استفاده می کنند که بسیار آلوده کننده است. مساله قابل حل است ولی بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است. معمولا در این فصل وارونگی هوا داریم و میزان آلودگی بسیار بالا می رود. ما معمولا در آذر و دی مشکل وارونگی هوا را داریم که در تهران و اصفهان به شدت دیده می شود. اهواز هم مثل ریزگرد ها را دارد ولی اصفهان آلوده ترین کلان شهر کشور است. بعد از عید روزهای هوای پاک در اصفهان به تعداد محدودی بود. قبلا در اصفهان از مازوت استفاده می شد و این ها بسیار آلوده کننده است.
_ چرا از مازوت استفاده می شود؟
قبلا مقدار قابل ملاحظه ای مازوت صادر می شد که امروز در دسترس است
ظاهرا مقدار قابل ملاحظه ای مازوت صادر می شد که امروز در دسترس است و ارزانتر تمام می شود ولی گاز گرانتر تمام می شود. بعلاوه اینکه در فصلی قرار داریم که مصرف گاز خانگی بالا است و شاید گاز کم بیاید و کارخانه ها و پالایشگاه ها از مازوت استفاده می کنند.
_ وضعیت در شهرهای دیگر چطور است؟
در بیشتر شهرها آلودگی از نوع صنعتی است. عامل ترافیک نیز وجود دارد ولی من بیشتر روی اصفهان و تهران کار کرده ام یکی از دانشجویان دکتری من روی آلودگی های تهران و ریزگردهایش کار می کند. من واقعا فکر نمی کردم تهران چنین شرایط آلوده ای داشته باشد.
_ اگر تقسیم بندی داشته باشیم کدامیک از آلاینده ها بیشتر تولید کننده آلودگی هوا هستند؟
در درجه اول باید اتوبوس ها گازسوز شوند
در تهران دو میلیون موتورسیکلت وجود دارد
می توان با بالابردن کیفیت بنزین و عدم استفاده از مازوت و زغال سنگ مشکل را حل کرد
ترافیک و بعد اتوبوس ها و موتور سیکلت‌ها. در درجه اول باید اتوبوس ها گاز سوز شوند. در تهران دو میلیون موتورسیکلت وجود دارد و بیش از نصف این تعداد معاینه فنی ندارند. در سال 1952 لندن یکی از شهرهای بسیار آلوده بود که ظرف سه چهار روز دو سه هزار نفر بر اثر آلودگی هوا از بین رفتند. ولی با برنامه ریزی کاری کردند که لندن امروز جزو شهرهای پاک محسوب می شود. می توان با بالابردن کیفیت بنزین و عدم استفاده از مازوت و زغال سنگ مشکل را حل کرد.
_ کیفیت بنزین باید بالا برود یا کیفیت خودروهای ایرانی؟!
باید زیر ساخت ها را درست کنیم و حمل و نقل عمومی را رونق ببخشیم
در لندن و پاریس در همه جا مترو است و کسی ماشین نمی آورد
مصرف گاز در ایران دو سه برابر دنیا است
هر دو مورد تاثیر دارند. هم خودرو های تولید شده و هم کیفیت بنزین تاثیر دارد. باید زیر ساخت ها را درست کنیم و حمل و نقل عمومی را رونق ببخشیم و اتوبوس ها را گاز سوز کنیم. تعداد موتورسیکلت در ایران زیاد است، باید این وسیله معاینه فنی داشته باشد. شبکه اتوبوسرانی و مترو باید در همه جای ایران گسترش پیدا کند. در لندن و پاریس در همه جا مترو است و کسی ماشین نمی آورد. باید در این خصوص فرهنگ سازی نیز صورت بگیرد. باید به طریقی به قبل برگردیم که مازوت را حذف کرده بودیم و از گاز استفاده کنیم. اما مصرف گاز در ایران دو سه برابر دنیا است و همین خود آلایندگی ایجاد می کند. مصرف بنزین ما نیز دو سه برابر دنیا است همه این موارد باید فرهنگ سازی شود.
_ سوخت اتوبوس ها چه باید باشد؟
فرهنگ سازی در مصرف
سوخت اتوبوس باید گازی شود. ما امروز در اصفهان اتوبوس های گازی داریم ولی مقدار زیادی گازوئیلی است که این تعداد آلودگی بالایی ایجاد می کنند. در این موارد فرهنگ سازی از همه مهمتر است. مصرف ما در تمام موارد بسیار بالاتر از جهان است. ما سه میلیون تن ضایعات نان داریم. مصرف آب ما چند برابر است. این ها مشکل آفرین است. در خارج از کشور به شکل بهینه ای از نان و آب و ماشین استفاده می کنند. امروز هوا در اصفهان ساکن است و مثل گلخانه ای می ماند که آلاینده ها در فضای آن جمع شده اند اما با باد و بارش آلودگی پایین می آید.