شفقنا زندگی- امین فرج پور: این که آیا واقعا بیتکوین و دیگر رمز ارزها به محیط زیست آسیب میرسانند یا نه؛ پرسشی است که «آنتونی کاتبرتسون» در ایندیپندنت سعی دارد جواب آن را بدهد. نویسنده ایندیپندنت در پاسخ به این پرسش، مهمترین آسیب محیط زیستی بیتکوین و دیگر ارزهای رمزنگاریشده را مصرف برق میداند- که در حال حاضر تقریباً به اندازه مصرف برق کشوری مانند آرژانتین است. با این حال به عقیده این نویسنده در یک آینده نهچندان دور، انرژی استحصال این رمز ارزها بیشتر از طریق انرژیهای تجدیدپذیر تأمین خواهد شد.
آنتونی کاتبرتسون در ایندیپندنت نوشته است:
بیتکوین در مدت زمانی در حدود یک دهه، از یک فناوری حاشیهای جدید محبوب بین رمزنگاران، به نهمین دارایی ارزشمند جهان تبدیل شده- که میزان تقاضای آن به مراتب بیشتر از عرضه آن است. یک صعود چشمگیر و دراماتیک، که خیلیها را میلیونر کرده، تعریف و تصویر جدیدی از پول به دست داده و با الهام از فناوری غیرمتمرکز انقلابی خود یک صنعت چند میلیارد دلاری را به وجود آورده است.
ارزهای رمزنگاریشده البته به رغم تمام محاسن خود، عوارض جانبی ناخواستهای نیز به همراه داشتهاند.
گفته میشود انرژی مورد نیاز برای پشتیبانی از شبکه اصلی بیتکوین تقریباً به اندازه مصرف انرژی (برق) کل کشور آرژانتین است- که این امر منجر به انتقاداتی پرشمار در مورد تبعات محیط زیستی آن شده است.
آنالیزی که درباره مصرف انرژی شبکه بیتکوین در دانشگاه کمبریج به عمل آمده، نشان میدهد که مصرف سالانه این شبکه بیش از ۱۲۱ تراوات ساعت است، که این میزان مصرف میتواند هر کشوری را جزو ۳۰ مصرفکننده برتر برق در سراسر جهان قرار دهد. تقاضای بالایی که منجر به افزایش شگفتانگیز قیمت بیتکوین در ماههای اخیر شده، و آن را از حدود ۵۰۰۰ دلار در حوالی مارس گذشته به بیش از ۶۰ هزار دلار رسانده است.
نگرانی در مورد تقاضا و مصرف انرژی بیتکوین از همان آغاز وجود داشته است. یعنی از همان زمانی که هال فینی، پیشگام ارزهای رمزنگاریشده، در ۲۷ ژانویه ۲۰۰۹، تنها دو هفته پس از ثبت اولین معامله بیتکوین توسط ساتوشی ناکاموتو خالق مستعار ارز رمزنگاریشده، در توئیتی آیندهنگرانه در مورد انتشار احتمالی دیاکسید کربن هشدار داد.
البته میزان مصرف انرژی در شبکه بیتکوین تا سال ۲۰۱۷ چندان مورد توجه قرار نگرفته بود و تازه آن زمان بود که افزایش قیمت بیتکوین توجهات را به این ارز جدید جلب کرد و همزمان گفته شد که انرژی مورد نیاز این شبکه تا حد یک کشور کوچک افزایش یافته است. آمارهایی که بعد از آن نیز روند افزایشی خود را ادامه داده و طبق آخرین آمارها بیش از دو برابر سه سال و نیم گذشته بوده است.
چارلز هاسکینسون، مدیرعامل یکی از شرکتهای برجسته ارزهای رمزنگاریشده به ایندیپندنت میگوید که «مصرف انرژی بیتکوین نسبت به سال ۲۰۱۷ بیش از چهار برابر شده و قرار است بیشتر هم شود- چرا که مصرف بالای انرژی در ذات و دیانای بیتکوین است». هاسکینسون در ادامه تاکید میکند که «انتشار کربن و دیگر آلایندهها در روند استحصال بیتکوین به طور تصاعدی بیشتر هم خواهد شد، چرا که افزایش قیمت آن باعث افزایش رقابت برای داشتن این ارزها خواهد شد و این نیز خود به مصرف انرژی بیشتر منجر خواهد شد».
تأثیرات و تبعات زیستمحیطی بیتکوین را این واقعیت که بیشتر ماینرها و استحصالکنندگان این ارز در چین مستقرند- که بیش از دو سوم نیروگاهها با سوخت فسیلی و زغال سنگ کار میکنند، بیشتر و نگران کنندهتر میکند.
فرآیند استخراج و تولید واحدهای جدید ارز رمزنگاریشده شامل حل معادلات پیچیده ریاضی است که در حال حاضر به مقدار زیادی قدرت پردازش رایانهای نیاز دارد. به این دلیل هم هست که استخراجکنندگان (ماینرهای) بیتکوین بیشتر در جاهایی که برق ارزان است، فعالیت میکنند. این یعنی که در بحث تبعات زیست محیطی ارزهای رمزنگاریشده، مسئله اساسی بیتکوین نیست، بلکه کمبود تولید انرژی تجدیدپذیر است.
البته خوشبختانه راهحلهایی برای این معضل در نظر گرفته شده، که مهمترین آنها تأسیسات استخراج سازگار با محیط زیست است که اخیرا شاهد فعالیتشان در مقیاسی وسیع بودهایم. مثلا در ایسلند و نروژ- که تقریباً ۱۰۰ درصد از انرژیهای تجدیدپذیر استفاده میشود، ماینرهای رمزارزها از مشوقهای انرژی ارزان (برق-آبی و زمین-گرمایی) در تاسیسات خود بهره میگیرند. دمای پایین این کشورها، همچنین با خنک کردن طبیعی سرورهای رایانه به کاهش هزینهها کمک میکند.
سال گذشته دانشگاه کمبریج در سومین ارزیابی جهانی ارزهای رمزنگاریشده نشان داد که ۷۶ درصد استخراجکنندگان رمزارزها در فعالیتهای خود از برق منابع تجدیدپذیر استفاده میکنند. این آمار در سال ۲۰۱۸ در حدود ۶۰ درصد بود- که نشان از یک رشد و افزایش محسوس میکند. البته این اتفاق طبیعی است.
طبق پیشبینی آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر مبنی بر این که به دلیل مقرون به صرفه بودن منابع انرژی تجدیدپذیر در قیاس با سوختهای فسیلی، روند استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر ادامه خواهد یافت» این امر را در مورد بیتکوین نیز میتوان انتظار داشت.
البته در وضعیت فعلی، زیرساختهایی که از پروتکل بیتکوین پشتیبانی میکنند، در استفاده از یک نوع انرژی پایدار نیستند، اما زیبایی پروتکل این است که ساختار تشویقی، ماینرها را مجبور میکند ارزانترین شکل برق را- که در آینده نزدیک انرژی تجدیدپذیر خواهد بود- به کار گیرند.
دون وایپر، مدیر ارشد DigitalMint به ایندیپندنت میگوید: «فکر میکنم آخرین مطالعه دانشگاه کمبریج اشتباه است، زیرا بیتکوین به عنوان طلای دیجیتال عمل میکند و بنابراین باید با مصرف انرژی سایر داراییهای ارزشمند مقایسه شود. مثلا با صنعت استخراج طلا که ۴۷۵ میلیون تراوات مصرف سالیانه دارد. از این نظر اگر بیتکوین همانطور که ابتدا تصور میشد، بتواند به ارز دیجیتالی تبدیل شود (که شده)، باید از هر راهی تمام برق مصرفی این شبکه تامین شود، و اگر روند استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر افزایش پیدا کند، این امر قطعا نه تنها آسیبهای محیط زیستی و به طور مشخص تغییر اقلیم را به دنبال نخواهد داشت، بلکه حتی میتوان گفت افرادی که میگویند بیتکوین منجر به تخریب بیشتر محیط زیست میشود، نمیفهمند و قادر به درک این موضوع مشخص نیستند که بیتکوین در واقع به عنوان تسریع کننده کمک به محیط زیست ما عمل میکند».
ترجمه شفقنا از ایندیپندنت