شفقنا زندگی – متخصص اعصاب و روان و روان‌پزشک مرکز آموزش و درمانی قدس قزوین گفت: والدین باید نسبت به علائم خطر و شروع اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان حساس باشند، علائم شروع اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان پرخاشگری زودهنگام، اضطراب و بی‌خوابی است.
به گزارش شفقنا زندگی ، مهشید خزاعی اظهار کرد: توجه به سلامت روان کودک و نوجوان از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه پایه‌های رشد عاطفی و اجتماعی شناختی کودک و نوجوان رو شکل می‌دهد و برای سلامت روان این گروه سنی باید به یک سری نکات توجه ویژه شود.
وی ادامه داد: خیلی مهم است که محیط امن و سرشار از آرامش را در خانه، مدرسه و سایر فضاهایی که کودک در آن ارتباط روزمره دارد، برای کودک و نوجوان خود مهیا کنیم. محیط خانه باید برای کودکان و نوجوانان گرم و صمیمی و به‌دوراز قضاوت باشد.
این متخصص اعصاب و روان با اشاره به اینکه فضای آموزشی کودکان و نوجوانان باید دور از تبعیض، تنش و فشارهای ناسالم باشد، گفت: در این راستا اجتماع نیز باید با سیاست‌های حمایتی مانند مقابله با قلدری و خشونت از کودکان و نوجوانان مراقبت کند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین برای داشتن سلامت روان باید به نیازهای عاطفی کودکان و نوجوانان توجه شود. کودکان و نوجوانان باید بتوانند بدون ترس و با روشی سالم احساسات خود از جمله ترس، خشم، خوشحالی، غم و عصبانیت را بروز دهند.
خزاعی بابیان اینکه کودکان نیازمند عشق بی‌قیدوشرط هستند، افزود: مهارت‌های اجتماعی و هیجانی کودکان و نوجوانان مانند آموزش حل مسئله باید تقویت شود و آن‌ها بتوانند مشکلات خود را حل کنند.
وی به والدین توصیه کرد: در فضای تربیتی کودکان حتماً به آن‌ها فرصت استفاده از یوگا، ورزش و هنر را بدهید و ضوابط روابط سالم، همدلی و احترام گذاشتن، مهارت نه گفتن، مهارت مقابله با شکست برایشان تبیین شود.
متخصص اعصاب و روان بیمارستان قدس قزوین تصریح کرد: حتماً والدین نسبت به استفاده کودکان و نوجوانان در فضای مجازی نظارت داشته باشند و زمانی که کودک و نوجوان صرف فضای مجازی می‌کند باید توسط والدین کنترل و از مواجهه کودکان با محتواهای خشن جلوگیری شود.
وی ادامه داد: باید کودکان و نوجوانان را به فعالیت بدنی و سبک زندگی سالم سوق دهیم، اگر والدین الگوهای مناسبی برای کودکان باشند نیاز نیست که زمان زیادی صرف آموزش‌ها کرد، خود کودکان و نوجوانان با الگوبرداری از ما می‌توانند از داشتن زندگی و روان سالم بهره‌مند شوند.
خزاعی گفت: والدین باید الگوهایی که باعث کج‌خلقی و قشقرق یا پرخاش در کودکان می‌شود را شناسایی کنند و جلوی این موقعیت‌ها را بگیرند به‌عنوان‌مثال زمانی که بچه‌ها در محیط‌های شلوغ و پرسروصدا هستند بی‌خواب می‌شوند و یا پرخاشگری می‌کنند.
رفتار والدین در برابر پرخاشگری کودکان چگونه باشد؟
این متخصص اعصاب و روان در پاسخ به این سؤال که رفتار والدین در برابر پرخاشگری کودکان نسبت به خواسته‌هایشان، باید چگونه باشد، گفت: زمانی که کودکان برای ادای خواسته خود اقدام به کج‌خلقی و پرخاشگری و یا گریه می‌کنند، باید رفتار آن‌ها نادیده گرفته شود اما زمانی که بچه‌ها رفتارهای خوب و مناسبی دارند قطعاً باید موردتوجه و تشویق قرار گیرند.
وی عنوان کرد: بهتر است زمانی که کودکان و نوجوانان ناآرام هستند، آن‌ها را در آغوش بگیریم و با لحنی محبت‌آمیز با آن‌ها صحبت کنیم؛ در این شرایط می‌توان با پرت کردن حواس کودک نسبت به موضوعی دیگر آرامش را به او برگرداند.
خزاعی با اشاره به اهمیت قوانین در خانه ادامه داد: در داخل خانه باید یک سری قوانین مختص به آن خانه وجود داشته باشد و خانواده باید نسبت به آن قوانین در تمامی شرایط پایبند باشند و قوانین نباید به‌گونه‌ای باشد که کودک فکر کند مثلاً اگر میزبان میهمان است، می‌تواند با لج کردن قوانین را دور بزند.
وی افزود: باید به کودکان یاد بدهیم که احساساتشان را بشناسند؛ مثلاً می‌توانیم زمانی که دوست کودکمان اسباب بازی‌اش را به او نداده، با کودک خود صحبت کنیم و بگوییم که می‌دانم از اینکه دوستت به تو اسباب‌بازی نداده ناراحت هستی. این باعث می‌شود که بچه‌ها هم متوجه باشند که از سوی والدین درک می‌شوند و هم حس خود را بشناسند.
این روان‌پزشک کودک و نوجوان اظهار کرد: اگر کج‌خلقی کودکان و نوجوانان خیلی شدید است و مکرراً تکرار می‌شود، نیاز است که حتماً از مراکز تخصصی کمک گرفته شود.
وی ادامه داد: کج‌خلقی در سنین مختلف می‌تواند اتفاق بیفتد اما به‌طورمعمول دو پیک برای این اختلال شناسایی‌شده است. سن دو تا چهار سالگی زمانی که کودک نمی‌تواند خواسته‌های خود را به‌درستی بیان کند دچار کج‌خلقی و پرخاشگری می‌شود. همچنین در دوران نوجوانی به دلیل تغییرات هورمونی و ژنتیکی شاهد پرخاش و یا کج‌خلقی‌های بیشتری از نوجوانان هستیم.
خزاعی گفت: دلایل مختلفی ازجمله عوامل ژنتیکی و ارثی، تغییرات شیمیایی در مغز، تغییرات خلق‌وخو، قرار گرفتن در عوامل استرس‌زا و بیماری‌های جسمی و فیزیکی می‌تواند عاملی بر بروز پرخاش باشد.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که کودکان و نوجوانان به خواسته‌های خود نمی‌رسند، ممکن است دست به رفتارهای ناسازگارانه‌ای بزنند که درنهایت به آن لجبازی می‌گوییم. بنابراین والدین باید در این شرایط بسیار هوشیار باشند و در تله نیفتند چراکه اگر کودک و نوجوان یاد بگیرد که با اینگونه رفتارها می‌تواند به خواسته خود برسد، این رفتار را بارها و بارها تکرار می‌کند.
این روان‌پزشک تصریح کرد: برای مهار لجبازی در کودکان و نوجوانان بایستی والدین در وهله اول آرامش خود را حفظ کنند و با لحنی آرام و قاطع با کودک و نوجوان خود صحبت کنند. تأکید می‌کنم برای آنکه جلوی لجبازی گرفته شود باید قوانین واضح و قاطعانه‌ای در خانه وجود داشته باشد.
منبع: ایسنا