شفقنا زندگی- حسن روحانی روز دوشنبه در همایش قانون اساسی و حقوق ملت و رونمایی از منشور حقوق شهروندی ، کارکنان دولت را به اجرای منشور حقوق شهروندی موظف کرد و از همه اساتید، گروهها، هنرمندان، نخبگان و رسانه ها خواست در ترویج و تحکیم حقوق شهروندی بکوشند. رییس جمهوری اجرای منشور حقوق شهروندی را مبنای پایداری برای امنیت کشور و پایه مناسبی برای انسجام و وحدت ملی و توسعه کشور دانست و اظهار داشت: هیچکس از قانون مستثی نیست و همه باید در چارچوب قانون حرکت کنیم. متن کامل منشور حقوق شهروندی را که پیش ظهر امروز پس امضای حجتالاسلام حسن روحانی، رییس دولت یازدهم، منتشر شدد می توانید اینجا مطالعه کنید. این سند ۱۲۰ ماده اصلی و ۱۲۰ ماده اجرایی دارد.
به گزارش خبرنگار شفقنا زندگی، اما حقوق شهروندی به واقع چیست و چه می خواهد بگوید؟«شهروند یا Citizen از واژه شهر گرفته می شود و نیز واژه ی لاتین آن از پلیس polisمی آید، در یونان باستان شهر یک واحد سیاسی و اجتماعی مستقل بود که همه در آن حضور داشتتند و حتی برای اداره آن همه مشارکت میکردند. در واقع یک دولت و ملت وجود داشت. در معنای مدرن تر شهروندی یعنی عضویت فعال یا منفعل، افراد در دولت و ملتها با حقوق و وظایف برابر. بر اساس این تعریف ابتدا یک دولت و ملتی بایستی شکل بگیرد و بعد در دل آن دولت و ملت است که پدیده ی شهروند معنی پیدا می کند. متاسفانه امروزه وقتی از شهروند صحبت می شود تنها به حقوق شهروندی اشاره می شود در حالی که شهروندی دارای بعد دیگری به نام تکالیف شهروندی هم است.»
منشور حقوق شهروندی نخست با اشارهای به آیهای از قرآن و سپس حدیثی از حضرت علی(ع) آغاز میشود. آیه هفتاد از سوره اسراء: «و بهراستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و آنان را در خشکی و دریا (بر مرکبها) برنشاندیم، و از چیزهای پاکیزه به ایشان روزی دادیم، و آنها را بر بسیاری از آفریدههای خود برتری آشکار دادیم»؛ و در ادامه حدیثی از حضرت علی(ع): «خداوند سبحان حقوق بندگانش را بر حقوق خودش مقدم دانسته است پس هرکه حقوق بندگان را رعایت کند، این امر به ادای حقوق خداوند منجر خواهد شد.»
تقدم آیه بر حدیث بههیچرو تصادفی نیست؛ چرا که تمرکز آیه بر گرامیداشتن آدمی و روزیرساندن به او در متن ۱۹ صفحهای منشور در قالب گزارههایی دیگر برجسته و مکررا تکرار میشود: تاکید بر «کرامت و منزلت انسان» و توجه دولت به بهرهمندکردن مردم «از زندگی شایسته از جمله خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و درمان» و نیز «کاهش میزان مرگومیر اطفال و افزایش طول عمر شهروندان، دسترسی آسان و ارزان و گسترده به درمان، دارو، تجهیزات و کالاها و خدمات پزشکی، درمانی و بهداشتی»، «ارتقای سلامت افراد، شرایط زیست سالم و مطلوب برای ادامه زندگی»؛ برخورداری از «مسکن متناسب با نیاز» و بهرهمندکردن «شهروندان» از «سلامت جسمی و معنوی»، ارایه خدمات برای «بیماری، معلولیت، بازنشستگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بیسرپرستی، در راهماندگی[…]»، فراهمآوردن برنامههای «مفرح و برپایی جشنهای ملی و مذهبی، اجرای برنامههای تفریحی، مسافرتی و گردشگری […]، فرصت مطالعه، پرداختن به کارهای ذوقی، ادبی، هنری و سرگرمی»
بازخوانی فرمان ۸ ماده ای امام (ره) درباره حقوق شهروندی
امام خمینی (ره) در ۲۴ آذر سال ۱۳۶۱ فرمان هشت ماده یی را درباره حقوق مردم، قانون، قوه قضاییه و لزوم اسلامی شدن روابط و قوانین قوانین صادر کرد، ابعاد این فرمان آنقدر گسترده است که در تحقق حقوق شهروندی مردم کاربرد بسیار دارد. بخش هایی از این فرمان که به حقوق شهروندی مربوط می شود به این شرح است: امام خمینی (ره) در این فرمان هشت ماده یی علاوه بر تاکید تهیه قوانین شرعیه و تصویب و ابلاغ آنها با دقت لازم، اضافه کرده اند که قوانین مربوط به مسائل قضایی که مورد ابتلای عموم است و از اهمیت بیشتر برخوردار است در راس سایر مصوبات قرار گیرد که کار قوه قضاییه به تاخیر یا تعطیل نکشد و حقوق مردم ضایع نشود و ابلاغ و اجرای آن نیز در راس مسائل دیگر قرار گیرد.باید ملت از این پس که حال استقرار و سازندگی است احساس آرامش و امنیت نمایند و آسوده خاطر و مطمئن از همه جهات به کارهای خویش ادامه دهند و اسلام بزرگ و دولت اسلامی را پشتیبان خود بدانند و قوه قضاییه را در دادخواهی ها و اجرای عدل و حدود اسلامی در خدمت خود ببینند و قوای نظامی و انتظامی و سپاه پاسداران و کمیته ها را موجب آسایش و امنیت خود و کشور خود بدانند. و این امور بر عهده همگان است و کار بستن آن موجب رضای خداوند و سعادت دنیا و آخرت است و تخلف از آن موجب غضب خداوند قهار و عذاب آخرت و تعقیب و جزای دنیوی است.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
چالش های اجتماعی عدم رعایت حقوق شهروندی
یک جامعه شناس خشونت و پرخاشگری را از مهم ترین عوارض اجتماعی عدم رعایت حقوق شهروندی در جامعه دانست و گفت: عدم توجه جدی به حقوق شهروندی افراد باعث افزایش میزان خشونت و پرخاشگری در شهر شده که در نتیجه آن امنیت روانی شهرواندان به مخاطره و چالش کشیده می شود چرا که وقتی یک شهروند تصور کند که دیگران به دنبال پایمال نمودن حقوق آنها هستند دائما با اضطراب، استرس و عدم احساس امنیت در شهر زندگی می کند.دکتر مجید ابهری در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی؛ تعریفی جامعه شناسی از حقوق شهروندی ارائه داد و افزود: حقوق شهروندی از دیدگاه جامعه شناسی یعنی برخورداری از تمامی امتیازات مدنی و شهرنشینی که هر کسی با زندگی در محدوده شهری زیر پوشش آن قرار می گیرد، تعریف می شود.وی در ادامه تصریح کرد: از دیدگاه جامعه شناسی بهره گیری افراد از امکانات زندگی اعم از فرهنگی، آموزش، رفاهی، تفریحی و مشارکت در تعیین سرنوشت سیاسی و شهری ازجمله اساسی ترین حقوق شهروندی افراد به شمار می رود.این جامعه شناس همچنین تاریخچه حقوق شهروندی را به زمان ظهور دین اسلام نسبت داد و گفت: در واقع حقوق شهروندی از زمان ظهور اسلام با تعهدی که با رعایت حقوق دیگران، شناخت مسئولیت و اختیارات هر فرد در شهری که زندگی می کند، وجود داشته است، مفهوم پیدا کرد بطوریکه کمک به آبادانی شهر، نگهداری امکانات طبیعی، مراقبت امکاکن عمومی از نگاه اسلام به عنوان حقوق شهروندی افراد پیش بینی شده است.استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه با تاکید بر اینکه مردم جامعه ما نسبت به حقوق شهروندی خود شناخت کافی ندارند اظهار کرد: متاسفانه تغییر سبک زندگی در یک دهه اخیر، ضعف آموزش و اطلاع رسانی در مورد حقوق شهروندی به افراد، باعث کم اطلاعی و یا بی اطلاعی افراد جامعه ما نسبت به حقوق شهروندی خود شده است این در حالی است که در فرهنگ اسلامی و ایرانی به رعایت حقوق همسایگان، مراعات شرایط معلولین، کودکان و سالمندان در شهر، تلاش در جهت حفظ آبادانی شهر تاکیدات بسیاری شده است که امروزه این موارد رعایت نمی شود.دکتر ابهری یادآور شد: حقوق شهروندی به مفهوم غربی حدود ۳۰ سال است که در جامعه ما مطرح شده است و بعد از شروع به کار شهردار فعلی تهران، آموزش این حقوق به مردم بطور اساسی در پایتخت آغاز شد و در حال حاضر نیز ادامه دارد.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
بررسی قوانین حقوق شهروندی در ایران از نگاه یک حقوقدان
یک وکیل پایه یک دادگستری با بیان اینکه قانون مسئولیت های مدنی در ایران باید بازنگری شود، گفت: اگر چه برخی قوانین مربوط به حقوق شهروندی نظیر قانون مسئولیت های مدنی در ایران قدیمی و در سال ۱۳۳۹ تدوین شده و تا کنون هیچ بازنگری در آن صورت نگرفته است اما مشکلی که در حال حاضر در زمینه حقوق شهروندی با آن مواجه هستیم این است که همین قوانین در نظر گرفته شده نیز اجرا نمی شود و بطوریکه بسیاری از مردم جامعه ما به حقوق شهروندی خود آشنا نیستند.دکتر بهشید ارفع نیا در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، به تعریف حقوق شهروندی از دیدگاه حقوقی پرداخت و افزود: حقوق شهروندی از جمله واژههایی است که به تازگی وارد ادبیات سیاسی، اجتماعی و حقوقی ایران شده و طی چند سال اخیر گامهای مهمی برای نهادینه کردن آن در جامعه برداشته شده است. در واقع اگر بخواهیم از شهروند و حقوق او صحبت کنیم منظور ما مجموعهای از حقوق خصوصی و عمومی است که بر روابط اجتماعی حاکم و بیان کننده حقوقی است که هر فرد در قالب تابعیت یک کشور از آن برخوردار است.وی در ادامه به مصادیق حقوق شهروندی اشاره کرد و گفت: بطور کلی مصادیق حقوق شهروندی بسیار زیاد است. از حق برخورداری از مسکن، آموزش، بهداشت مناسب و امور رفاهی گرفته تا حقوقی از قبیل حق دادرسی عادلانه از جمله مصادیق حقوق شهروندی محسوب می شود که دولت ها و مسئولان موظف هستند مردم جامعه را از این حقوق بهره مند کنند.این استاد دانشگاه شهید بهشتی در ادامه به تشریح حقوق شهروندی از دیدگاه قانون اساسی اشاره کرد و افزود: در قانون اساسی توجه خاصی به حقوق شهروندی صورت گرفته است به طوریکه بر اساس قانون؛ رنگ، نژاد و زبان انسان ها موجب تفاوت و برتری افراد از یکدیگر نمی شود و دولت موظف به رعایت حقوق شهروندی برای همه انسانها است و در سند چشم انداز بیست ساله هم به عنوان نخستین بند، حفظ کرامت و حقوق شهروندی به عنوان آرمان دست یافتنی به رسمیت شناخته شده است.دکتر ارفع بهشتی در ادامه به ذکر ابعاد مختلف حقوق شهروندی در قانون اساسی پرداخت و اظهار کرد: حقوق سیاسی ـ اجتماعی شهروندان، حقوق اقتصادی و رفاه اجتماعی، حقوق قضائی و حقوق فرهنگی از مهم ترین ابعاد حقوق شهروندی تعریف شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است.به گفته این وکیل پایه یک دادگستری؛ در حقوق سیاسی و اجتماعی شهروندان به مشارکت در تعیین سرنوشت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خود، عدم سلب آزادیهای مشروع افراد، ممنوع کردن تفتیش عقاید و پرهیز از تعرض و مواخذ به دلیل عقیده، آزاد بودن نشریات و مطبوعات در بیان مطالب، آزادی احزاب و جمعیت ها، آزادی تشکیل اجتماعات و راهپیماییها، ممنوعیت شنود و مکالمه و غیره از مهم ترین حقوق سیاسی و اجتماعی شهروندان در قانون اساسی کشور ما اشاره شده است.وی در ادامه یادآور شد: در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حق انتخاب شغل، مسکن، محل زندگی، مصونیت شغل و مسکن از تعرض، حرمت مالکیت شخصی و غیره به عنوان حقوق اقتصادی و رفاه اجتماعی شهروندان در نظر گرفته شده و در حقوق قضایی نظیر هشت اصل از قانون اساسی که ایجاد امنیت قضایی برای افراد، تساوی تمامی انسان ها در برابر قانون، عدالت قضایی، اصل ممنوعیت شکنجه و اخذ اقرار با تهدید و ارعاب، حق استفاده از وکیل، حق مسلم دادخواهی، اصل برائت و غیره از جمله حقوق قضایی شهروندان تعیین شده است.دکتر ارفع نیا در زمینه مفاد حقوق شهروندی در بعد فرهنگی نیز خاطر نشان کرد: حق استفاده از زبانهای محلی و قومی در مطبوعات و در رسانههای جمعی، رایگان بودن آموزش و پرورش و تربیت بدنی برای همه در تمام سطوح و تسهیل آموزش عالی، همگانی ساختن آموزش و رایگان کردن آموزش و پرورش تا پایان دوره متوسط و گسترش آموزشهای دانشگاهی به طور رایگان با رعایت امکانات و غیره از جمله حقوق فرهنگی تصریح شده در قانون اساسی کشور مان است.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
حقوق شهروندی؛ چرا و چگونه؟
یک روانشناس بالینی حقوق شهروندی را از اساسی ترین و ابتدایی ترین حقوق افراد در هر جامعه ای دانست و گفت: اگر در جامعه ای قانونی مدون و جامع وجود داشته باشد که در آن حقوق افراد به عنوان یک شهروند جدی تلقی شود کمتر شاهد انواعی از خشونت ها بخصوص خشونت های کلامی و فیزیکی در سطح اجتماع خواهیم شد.دکتر شهربانو قهاری در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی؛ به آثار روحی و روانی حقوق شهروندی اشاره کرد و افزود: حقوق شهروندی حقوقی است که هر انسانی به دلیل خصوصیت اجتماعی بودن و زندگی اجتماعی خود به آنها تعلق می گیرد. در واقع حقوق شهروندی یکی از مهم ترین و اساسی نیازهای انسان همچون نیاز به غذا، آب، نفس کشیدن است که اگر برطرف نشود به نوعی فرد را دچار انواع اختلالات و مشکلات روحی و روانی می کند.وی در ادامه با تاکید بر اینکه رعایت حقوق شهروندی منجر به تخلیه صحیح هیجانات درونی افراد جامعه می شود تصریح کرد: انسان به دلیل اینکه در جامعه ای که زندگی می کند مالیات می پردازد در نتیجه انتظار دارد در ازای آن از حداقل حقوق شهروندی نظیر بهره مندی از آب سالم، هوای سالم، عدم آلودگی های صوتی، ترافیک و سایر امکانات رفاهی نیز بهره مند باشد و سازمان ها و ادارات با احترام به ارباب رجوع نگاه کنند و در عین حال حق اعتراض مدنی، انتقاد، پیشنهاد، بیان اعتقادات و نظرات را داشته باشند در این شرایط علاوه بر اینکه افراد هیجانات و احساسات خود را بطور صحیح تخلیه می کنند، از بهترین و سالم ترین راه ابراز عقیده و نظر نیز استفاده می کنند.به گفته این روانشناس بالینی؛ باید ابزارها و شرایط بیان عقاید، نظرات و انتقادات هر شهروندی در همان جامعه فراهم شود و در این زمینه رسانه ها بخصوص رسانه های دیداری، شنیداری وهمچنین رسانه های نوشتاری با در اختیار قرار دادن فضایی برای افراد؛ نظرات و انتقادات آنها را با این نگاه که شهروندان حق ابراز عقیده، اعتراض و نظر دارند را فراهم نمایند در این صورت حس رضایت در افراد به عنوان یک شهروند فراهم می شود و آنها به این احساس می رسند که در امور و تصمیم گیری ها سهیم هستند در نتیجه در چنین جامعه ای روحیه مشارکت، حس نوع دوستی و فعالیت های جمعی نیز به مراتب بالا می رود.دکتر قهاری در ادامه عوارض عدم رعایت حقوق شهروندی را از دو جنبه فردی، اجتماعی و خانوادگی مورد بررسی قرار داد و افزود: در حوزه اجتماعی در صورتی که حقوق شهروندی افراد نادیده گرفته شود این احساس در آنها بوجود می آید که بین قانونمند شدن و غیرقانون مند بودن افراد در جامعه هیچ تفاوتی وجود ندارد در نتیجه افراد بیشتر به سمت رفتارهای ضد اجتماعی یعنی رواج رفتارهای هنجارشکنانه و غیر عرفی سوق پیدا می کنند در نتیجه فرد دست به انجام رفتارهای پرخاشگرانه و همچنین خشونت آمیز در جامعه می زند بطوریکه می توان اذعان کرد آسیب های اجتماعی در جوامعی که حقوق شهروندان خود را رعایت نمی کنند بسیار بیشتر از جوامع دیگر است.بنابراظهارات این روانشناس ، با توجه به انواع پیشرفت ها و رشد روز افزون سطح سواد افراد، به مراتب دغدغه ها، فشارها و نگرانی ها نیز بیشتر می شود و زندگی های امروزی به دلیل همین تکنولوژی های ظهور یافته به خودی خود با استرس و فشار روحی همراه است بنابراین در این شرایط در صورتی که افراد احساس کنند حقوق آنها به عنوان یک شهروند در نظر گرفته نمی شود و نقش خود در جامعه مهم و قابل احترام تلقی نمی شود طبیعی است که این اضطراب های درونی افراد دو چندان شود و در نتیجه آن امنیت روانی، اجتماعی، اقتصادی و عاطفی فرد نیز خدشه دار و مورد تهدید جدی قرار گیرد.وی در ادامه یاد آور شد: اگر در جامعه ای قانونی مدون و جامع وجود داشته باشد که در آن حقوق افراد به عنوان یک شهروند جدی تلقی شود در این جامعه اعتراض ها، انتقادها و بیان نظرات در یک شرایط سالم، با امنیت روحی بال و در سطح انفرادی و کلامی مطرح می شود و دیگر کمتر شاهد انواعی از خشونت ها بخصوص خشونت های کلامی و فیزیکی در سطح اجتماع خواهیم شد در غیر این صورت در سطح فردی، افراد دچار احساس ناکارآمدی، ناامیدی، درماندگی، افسردگی، انفعال و ناکامی می شوند که به مراتب تبعات روحی و روانی جبران ناپذیری را بر افراد یک جامعه وارد می کند.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
کم کاری رسانه ها در جهت آشنایی شهروندان با حقوق شان
یک کارشناس امور رسانه، رسانه ها را یکی از مهم ترین و قوی ترین ابزار های تحول فکر و اندیشه در هر جامعه دانست و گفت: تغییرات تاریخی رویکرد رسانه ها، بیانگر این است که اندیشه، تفکر و آگاهی بسیاری از افراد در جامعه هنوز وابسته به این ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی است، بنابراین اگر شهروندان یک جامعه ای، هنوز از حقوق خود بی اطلاع هستند بیانگر این است که رسانه ها در رسالت آموزشی خود کوتاهی کرده اند.هنگامه زمانی کارشناس ارشد امور رسانه در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی؛ به نقش رسانه ها در آموزش حقوق شهروندی افراد جامعه اشاره کرد و افزود: در واقع شناخت افراد یک جامعه از حقوق شهروندی خود، ترقیب آنها به پذیرش و انجام انواع مسئولیتهای مدنی و مشارکت در امور سیاسی، اجتماعی و غیره، از جمله چالش مهم پیشروی سیستمهای سیاسی در جوامع در حال توسعه است. مطمئنا سازمانهای مردمی، رسانهها، صدا و سیما و تبلیغات می توانند با آموزش حقوق شهروندی، نقش بهسزایی را در افزایش آگاهی افراد جامعه از حقوق خود ایفا کنند.وی در ادامه در پاسخ به این سئوال که بسیاری از شهروندان در جامعه ما از حقوق شهروندی خود بی اطلاع هستند و رسانه ها در این زمینه چه رسالتی می توانند ایفا کنند؟ تصریح کرد: رسانه ها یکی از مهم ترین و قوی ترین ابزار های تحول فکر و اندیشه در هر جامعه ای هستند و تغییرات تاریخی رسانهها بیانگر این است اندیشه، تفکر و آگاهی بسیاری از افراد در جامعه هنوز وابسته به این ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی است بنابراین آموزش شهروندان از حقوق و مزایای خود از جمله مسائلی است که همه رسانهها باید به آن توجه داشته باشند.زمانی همچنین یادآور شد: در واقع هر شهروند با توجه به جایگاه و پایگاه اجتماعی خویش در جامعه شهری دارای حقوق شهروندی نظیر حق انتخاب محل سکونت، حق مالکیت، حق بهرهمندی از عدالت، آزادی بیان و عقیده، حق انتخاب ملیت، حق عضویت در احزاب، حق شرکت در انتخابات، حق بهرهمندی از حداقل امکانات رفاهی، امنیت، تأمین اجتماعی، حق داشتن شغل مناسب و مسکن است، بنابراین رسانه ها باید با در نظر گرفتن سیاست و برنامه هایی کارکرد آموزشی خود را در جهت آگاهی افراد از حقوق خود فراهم کنندکه متاسفانه در این زمینه رسانه های ما کوتاهی های بسیاری را انجام داده اند.این کارشناس امور رسانه، همچنین با تاکید بر اینکه اگر شهروندان یک جامعه ای از حقوق خود بی اطلاع باشند، بیانگر این است که رسانه ها در رسالت آموزشی خود کوتاهی کرده اند، اظهار کرد: در جامعه امروز رسانهها با تولید و توزیع اطلاعات نقش عمدهای را در بالا بردن آگاهی و اطلاعات افراد در زمینه های مختلف بر عهده دارند که بر اساس آن، زمینه های پیشترفت و توسعه یک جامعه هموار می شود از این رو رسانهها در زمینه توسعه فرهنگی میتوانند آموزش هایی را ارائه دهند که محتوای این آموزش ها باعث افزایش آگاهی شهروندان، تحکیم باورهای اصیل اعتقادی و در نتیجه پویایی افکار افراد در جامعه شوند.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
حقوق شهروندی و تکریم انسان ها از دیدگاه اسلام
یک استاد حوزه و دانشگاه؛ بی قانونی، عوامل اجتماعی و خانوادگی را سه عامل مهم عدم رعایت حقوق شهروندی در جامعه ما برشمرد و گفت: اگر چه این عوامل می تواند در زیر پا گذاشتن حقوق انسان ها و عدم تکریم آنها نقش داشته باشد اما در صورتی که افراد به اصول و آموزه های دینی خود پایبند باشند به هیچ عنوان به خود اجازه نمی دهند که با رفتار خود عزت و آبروی دیگران را خدشه دار کنند.حجت الاسلام حجت الله قلی پور در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی؛ به دیدگاه قرآن نسبت به حقوق شهروندی و تکریم انسان ها اشاره کرد و افزود: پیرامون بحث تکریم انسان از منظر قرآن، وقتی دین مبین اسلام در آموزه های خود حقوق حیوانات را مورد توجه قرار داده پس واضح است که دین اسلام در رابطه با حقوق انسان ها و حقوق شهروندی مطالب فراوانی را بیان کرده در واقع بحث اسلام به وضوح به تکریم و رعایت حقوق انسان ها، بحث تکریم زنان، تکریم والدین و برخوردهای محترمانه و کریمانه درباره آنها مطالب فراوانی را آورده است.وی در ادامه تصریح کرد: حتی در رابطه با معاشرت با انسان ها قرآن می فرماید که” اگر کسی به شما سلام داد حداقل باید به اندازه خودش جواب داشته باشید” اما این ارشاد را داده است که افراد سعی کنند بهتر از آنها برخورد داشته باشد، حتی قرآن تاکید می کند که با انسان ها چگونه و با چه لحنی صحبت و پاسخ بدهیم، بطوریکه خداوند در قرآن در رابطه با برخورد و رفتار پیامبر با انسان ها و شاگران خود نیز تذکر می دهد و می فرماید “ای پیامبر با آنها به زبان نرم صحبت کن درغیر اینصورت از نزدت تو خواهند رفت.”به گفته این استاد دانشگاه تهران؛ قرآن دررابطه با حقوق انسان ها مومنان را “برادر” خطاب می کند و می فرماید “تجسس نکنید”، در رابطه با دیگران سوء ظن نداشته باشید، از همدیگر بدگویی نکنید. بر همین اساس می توانیم به جرات اذعان کنیم هیچ دینی همانند اسلام، در خصوص عزت و آبروی جامعه این اندازه تاکید نشده است.حجت الاسلام قلی پور در ادامه تعریفی از جامعه آرمانی قرآنی ارائه داد و گفت: در واقع یک جامعه آرمانی قرآنی آن جامعه ای است که افراد در آن جامعه امنیت اجتماعی داشته باشند. وقتی اسلام رفتارهایی نظیرغیبت، تهمت، دروغ، ریاکاری، عدم تخریب شخصیت، وفای به عهد، و غیره را که حقوق و مصالح دیگران در میان است را به شدت نفی می کند، پس این یک جامعه آرمانی قرآنی خواهد بود که انسان ها می توانند در آن راحت و با آرامش خاطر زندگی کنند و دیگر نگران این نیست که پشت سر او برایش سوء ظن یا دیگران برای وی تخریب شخصیتی می کنند.بنابراظهارات وی، آنچه که از آیات کریمه قرآن، انسان متوجه می شود این که قرآن کریم نسبت به کرامت انسان ها و به رعایت حقوق آنها بسیار فراوان توصیه دارد و حتی گاهی امرمی کند و گاهی ارشاد دارد و این مسئله در دین مبین اسلام خیلی اهمیت داده شده است . در واقع اسلام علاوه بر حقوق انسان، به حقوق حیوان نیز توصیه می کند اینکه اگر سوار بر حیوانی می شوید باید حقوق آن را رعایت کنید. حق ندارید بیش از اندازه به آن بار اضافه تحمیل کنید یا گرسنه نگهداری کنید، پس وقتی که اسلام حتی در مورد حیوان به این اندازه اهمیت می دهد، مسلما انسان جایگاه بسیار خاص خود را دارد.
متن کامل را اینجا می توانید مطالعه کنید.
“عدم تعادل بین حقوق و تکالیف شهروندی، توسعه یک جامعه را به عقب می برد”: گفت وگو با احمد قیاثوند
احمد قیاثوند جامعه شناس در گفت وگو با شفقنا زندگی معتقد است: شهروندی تنها به حقوق شهروندی خلاصه نمی شود
- عمل به تکالیف شهروندی در تمامی جوامع داوطلبانه و تعهد به حقوق شهروندی اجباری است
- شهروندی در ایران از فرمول پایین به بالا یعنی از وظایف و تکالیف شهروندی توسعه یافته است
- حقوق و تکالیف شهروندی در جامعه باید در کنار همدیگر و بطور موازن رشد یابد
- تا زمانی که بین حقوق و تکالیف شهروندی تعادل و هماهنگی بوجود نیاید در آن جامعه توسعه اتفاق نمی افتد
- در جوامع در حال توسعه و عقب افتاده، بین حقوق و تکالیف شهروندی هماهنگی و تعادل دیده نمی شود
- سه گفتمان اساسی در مورد شهروندی در جوامع
- نمی شود وضعیت شهروندی در یک جامعه را نسبت به جامعه دیگر مقایسه کرد
- مردم ایران در هشت سال جنگ تحمیلی با عراق وظایف شهروندی را به طور کامل ایفا نمودند
- وقوع انقلاب مشروطه اوج شکل گیری شهروندی مدرن در ایران
- نگاه به شهروندی در بعد از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، تنها به بعد وظایف مردم ختم می شود
- خطابههای حضرت علی(ع) دلیل محکمی بر شاخصه شهروندی از نگاه اسلام است
- تاکیدات دین اسلام نسبت به وضعیت شهروندی در جامعه
- ارتباط مستقیم توسعه اجتماعی با وضعیت شهروندی آن جامعه
- کشورهای توسعه یافته دارای وضعیت شهروندی خوب هستند
- هنوز در ایران با توسعه و مشارکت اجتماعی بسیار فاصله داریم
- قوانین تصویب شده در زمینه حقوق شهروندی در جامعه ما به خوبی اجرا نمی شود تا زمانی که وضعیت شهروندی در ایران نهادینه و تقویت نشود نمی توان رفتارهای سیاسی و اجتماعی مردم را پیش بینی کرد
- عدم وجود یک جامعه مدنی در ایران، یکی از مهم ترین دلایل وضعیت نامناسب شهروندی در جامعه
- ایرانیان منافع فردی را بر جمع ترجیح می دهند
- علاوه بر ضعف جامعه مدنی، احساس فضیلت مدنی در میان ایرانیان ضعیف است
- مردم باید خودشان دنبال حق و حقوق خود از دولت باشند
- توسعه شهروندی در جامعه با نگاه ساختاری اتفاق نمی افتد
- بسیاری از بزرگسالان در جامعه ما نیازمند آموزش در جهت اجتماعی شدن هستند
- ایرانیان با برخی قانون شکنی ها و ناهنجاری های اجتماعی، سازگاری عرفی پیدا کرده اند
- برخی از هنجارشکنی های مردم ما از تعهدات درونی و بیرونی آنها نشات می گیرد
- آموزش های ارائه شده در زمینه شهروندی در ایران بسیار ضعیف است
- ایرانیان با توجه به مقتضیات فعلی جامعه، فرد گرا شدند وگر نه روحیه جمع گرایی در گذشته بسیار قوی تر از امروز بود
- وضعیت شهروندی در ایران بسیار توسعه یافته تر از کشورهای عربی است
- کارشناسان علوم اجتماعی روند توسعه اجتماعی در جامعه را تسریع بخشند
- توسعه شهروندی در جامعه ما متناسب با فرهنگ بومی پیش رود
آیت الله موسوی بجنوردی در گفت وگو با شفقنا زندگی می گوید: نباید تنها به حرام و حلال ها تاکید کرد، حکم خدا تغییر نکرده بلکه موضوعات اجتماعی تغییر کرده است و وقتی موضوع عوض شود حکم هم عوض می شود.
- *باید نخبگان دینی ما احکام دینی را مطابق با واقع نه از روی سلیقه بیان کنند.
- *دین به هیچ عنوان بر خلاف فطرت و عقلانیت انسان صحبت نمی کند لذا هیچ تقابلی بین حکم عقل و حکم شرع نیست.
- *عده ای وجود دارند که با هیجان و احساس تصمیم می گیرند، ما از انحراف آنها وحشت داریم.
- *اینکه خداوند می فرماید اکثرهم لایعقلونه معنی این نیست که بیشتر انسان ها دیوانه هستند بلکه مقصود این است که اقلیتی است که وقتی چیزی گفته شود دنبال چرایی هستند و اندیشه می کنند.
- *اسلام معتقد است هر چیزی که موجب انحراف جامعه شود جزو حقوق فرد نیست. افراد آزاد نیستند حرفی را بزنند که موجب انحراف جامعه شود.
- *حقوق در نظر گرفته شده برای انسان در دین مبین اسلام بسیار توسعه یافته تر از حقوق بشر در سازمان های بین الملل است